Longa agonía do nacionalismo galego...

"Como é que cántabros, canarios ou valenciáns teñan representantes propios en Madrid, e non os teña unha nacionalidade histórica como é Galicia?. Vascos e cataláns demostraron este domingo que é posible confiar en forzas nacionalistas de dereitas e de esquerdas para frear un posible pacto das dereitas e ultradereita en España. Pero, por que en Galicia o nacionalismo compite con Vox, unha formación que case non fixo campaña en Galicia e non conta con apoios mediaticos no país.

como unha forma perdida na lembranza”.

 

É parte do poema “Afogados” do poeta e político de Anova Miguel Anxo Fernán-Vello. Un poema escrito no 2011 cando o nacionalismo galego aínda xiraba en torno ao BNG. O único partido nacionalista galego que acababa de obter dous escanos en Madrid e 209.000 votos e o 11,37% do total dos sufraxios.

Uns resultados que, con todo, eran malos. O Bloque acababa de perder dous anos antes o goberno da Xunta tras perder un escano por unha manda de votos na provincia da Coruña. Unha derrota na que, entón tiña moito que ver o xornal coruñés La Voz de Galicia con informacións moi duras contra o Bloque –concurso eólico, galescolas, mangoneo das políticas sociais, despilfarro, Carrumeiro--- e que, propiciou, pouco despois a aparición do coñecido como “Voicoz” por parte da militancia nacionalista.

Foron momentos moi tensos, de moitos titulares en prensa. Algo semellante ao que acontece estes días con En Marea. Con moitos medios abrindo portadas sobre os problemas internos da formación. E a situación estoupou e rematou nunha desgracia peor que a perda do goberno da Xunta, a gran ruptura de Amio e a división do BNG en dous polos. Era o 2012. E, a partir de aí a formación nacionalista caeu no abismo.

MÁIS DE 200.000 VOTOS PERDIDOS

Un abismo do que, segundo a súa dirección, comeza a saír tras os resultados deste domingo. Os 93.000 votos acadados --o 5,6% do total-- están moi lonxe daqueles 209.000 de 2011 e aínda máis lonxe dos 212.000 de 2004 e, por suposto, dos resultados históricos desta formación, en 2000, con 306.00 papeletas, o 19% do apoio electoral e tres escanos en Madrid.

Se o BNG repetira hoxe eses resultados sería a novena forza do estado, só por detrás dos grandes partidos estatais, e de ERC, JxCat e o PNV. Mesmo por riba de Bildu. Tres escanos que poderían contar e decidir moito en Madrid. Pero, agora, compite en Galicia con Vox, unha formación de ultradereita que, sen facer campaña en Galicia e sen os apoios mediaticos do BNG, acadou os mesmos resultados.

Por iso, a situación é, 19 anos despois, completamente a inversa. Galicia non conta para nada en Madrid, polo menos, cunha forza nacionalista propia. Os últimos dous deputados nacionalistas, de Anova, nin están en Madrid, nin na política activa. E, mentres que formacións rexionalistas de Canarias ou Cantabria poden ser decisivas no vindeiro goberno, o nacinalismo galego queda fóra do escenario político estatal.

PROBLEMA DE TODOS

E non o fai só por deméritos do BNG. É certo que o Bloque tivo e ten aínda defectos inherentes a estar dominada pola UPG, unha organización de mandato vertical, senón tamén pola terquedade e minifundismo doutras forzas nacionalistas que, nun contexto de forte polarización, preferiron ir por libre ou non ir.

Un veterano nacionalista comentaba estes días que ve moi difícil un remedio para o nacionalismo galego, sexa o BNG, Anova, En Marea ou CxG. “Acadar 95.000 votos obviamente ten a súa importancia, pero unha forza nacionalista non pode conformarse só coas migallas e por pelexar coa ultradereita por ser a cuarta forza en Galicia. E menos saír sorrindo e contentos, a pesar de non ter escano, logo de ver que En Marea recibía o gran trompazo da noite”.

E está por ver se esa “recuperación” do Bloque é tal ou só un préstamo momentáneo do chamado voto útil de soberanistas de Causa Galiza ou nacionalistas que, no seu día, apoiaran a Anova ou a En Marea. Un voto útil que esta mesma formación propiciou con anuncios nas redes sociais difundindo noticias de La Voz de Galicia, o mesmo xornal que hai oito anos era o inimigo número un. Noticias que apuntaban a que o BNG pelexaba con Vox por un escano na Coruña.

Ao final todo quedou en anuncios de redes sociais e noticias con certo grao de manipulación para fomentar ese voto útil. Nin xuntando os votos de CxG, En Marea e o BNG, o nacionalismo galego acadaría escano en Madrid. E esa é a triste e dura realidade do nacionalismo galego. Ou se refunda, como ben souberon facer cataláns ou vascos, ou o seu futuro será testemuñal en Galicia a pesar dos apoios de certos medios de comunicación que buscan ter ao nacionalismo "domesticado" e "controlado", evitando a súa relación cos soberanistas cataláns ou vascos. 

Unha refundación que ten que pasar, quizais, por cesións, por renuncias importantes e por unha modalidade de coalición na que todos se sintan a gusto sen perder as súas esencias.

“Só así, con unidade, cun equipo cohesionado e cun liderato renovado que conecte co electorado urbano pode haber futuro para o nacionalismo galego”, apunta ese veterano nacionalista que coñece ben o que foi o nacemento, no seu día, do Bloque Nacionalista Galego. Quizais así, o nacionalismo non acabe afogado como acabaron outros proxectos que Fernán-Vello coñece ben tras o seu paso como deputado polo Parlamento español."                   (Xurxo Salgado, Galicia Confidencial, 30/04/19)