30/4/21

“Estamos fartas de que só se transmita a imaxe dun rural ideal”... Un Foucín para rozar os estereotipos do rural

 Laura Pardeiro, creadora de 'Leiras e Marcos', é a galardoada co Foucín de Honra 2020 | LX

 "No medio das ‘Leiras e Marcos’ que goberna Laura Pardeiro non hai gota de maleza. Así de ben coidadiño ten todo ela. Pero esta moza das Nogais sabe que non todo son flores bonitas e carballos portentosos na paisaxe dos Ancares, senón que tamén hai enraizados males endémicos que lastran o desenvolvemento deste mundo rural. Hai que afiar o foucín e librar os valados.

 Así é como ela entende o Foucín de Honra que lle entregarán este sábado na Feira do 12 de Becerreá, organizada pola asociación Rente ao Couce.foucín transmíteme esa necesidade de limpar e quitar prexuízos que non contribúen a un rural libre“, sinala Laura Pardeiro. Pensa, por exemplo, nos estereotipos que afectan especialmente ás mulleres ou na pouca liberdade existente para expresar cuestións de xénero ou orientacións sexuais diversas.

 UN RURAL QUE NON É DE ANUNCIO

 Non se lle escapan tampouco os prexuízos sobre o propio medio. Cando o colectivo Rente ao Couce anunciou que a homenaxe deste ano ía para a creadora do blog ‘Leiras e Marcos’, xa destacaban a súa “visión cercana, acertada e de futuro” fronte a unha perspectiva de “idealización” sobre Os Ancares. “Estamos fartas de que só se transmita a imaxe dun rural ideal, centrado no turismo. Iso é necesario, pero se o rural fose só iso, non existiría”, sentenza.

O vínculo de Laura Pardeiro coa súa contorna “é moito máis ca iso” e non se corresponde en absoluto coa perspectiva que trasladan os medios de comunicación. “Empezando pola acústica e terminando pola paisaxe, non é un rural de anuncio“, di. Por iso, nas redes sociais do seu proxecto procura reflectir o “real” da vida na Montaña, coa morea de aspectos positivos que iso entraña, pero tamén con esoutros que se afastan da perfección.

‘LEIRAS E MARCOS’ EN BEN COMÚN

“De momento ‘Leiras e Marcos’ está esperando por min“, explica, case desculpándose por non estar tan activa como quixera no seu blog. Actualmente anda inmersa noutras aventuras profesionais que “están despegando”, pero xa lle tarda o momento de volver ter máis tempo para facer o que de verdade lle gusta: “estar alí, falar coa xente que habita o medio”.

Cando lle deron a noticia de que era ela a persoa distinguida co Foucín de Honra 2020, Laura Pardeiro púxose “contenta, contentísima”. Nuns tempos desacougantes para todo o mundo —e, de maneira máis concreta, para a mocidade que trata de encamiñar a vida—, aquela mensaxe lembroulle que “merece moito a pena traballar polo rural”. “Paréceme moi importante que os teus propios veciños e veciñas recoñezan o que estás facendo”, agradece.

DESDE O BERCE

Este sábado 12 de decembro, no acto de entrega, se cadra vence un pouco a vergoña e atrévese a pronunciar unhas palabras. “O motivo polo que creei ‘Leiras e Marcos’ e polo cal penso da maneira na que o fago é pola educación que me deron de pequena, por como vivín e polo que me rodeou”, sostén. Así, gustaríalle facer fincapé na importancia de educar as nenas e nenos na idea dun rural positivo e sen prexuízos: “temos que coidalos se de verdade queremos loitar contra o despoboamento; se eles medran querendo o rural, será máis fácil que queiran quedar a vivir nel“.

Ela mesma, por circunstancias persoais, pasa agora máis tempo na cidade. Devece por coller o coche e emprender camiño pola A-6 cara ás Nogais. Ante a pregunta de que vai facer co fouciño que lle regalarán, teno claro. “Quero que viaxe comigo a onde eu habite. Así é coma se tivese un pouco da casa comigo”.

Cando mire para o foucín, ha de pensar seguido en seu avó. Acórdao sempre con esta ferramenta na man. Levábao cando ía co gando para aproveitar e rozar polas carrilleiras. Ao avó de Laura encantáballe plantar árbores, así que tiña que preocuparse de coidar o que había ao seu redor para que despois medraran fortes e sas. Así ha facer tamén ela, disposta a limpar e rozar os prexuízos que xorden nas gabias dun rural que, pese a todo, mira cara ao futuro."                (Silvia López, Lugo Xornal, 10/12/20)

29/4/21

A veciñanza de Santa Comba e Mazaricos únese á de A Baña, Outes e Negreira contra a invasión de eólicos

 

"Aconteceu este pasado domingo na Carballeira de Seilán, na Baña, onde máis de 200 manifestastes desafiaron á chuvia para protestar contra a invasión eólica. Concretamente lamentan os proxectos eólicos que afectan aos concellos de A Baña, Mazaricos, Outes, Negreira e S
anta Comba contra os que xa se presentaron preto de 2000 alegacións.

A manifestación foi convocada pola Rede Galega por un Rural Vivo, do que forman parte varias entidades da nosa comarca, en colaboración coa Plataforma Veciñal Os Quijotes de Outes. O seu voceiro, Roberto Vilela, que hai pouco se achegou ata o Anllóns para coñecer as problemáticas cos viraventos nas Paisaxes Pondalianas, explicou que as empresas están instalando 500MW en apenas 60km2, unha potencia semellante á de Asturias en 2019 cunha superficie 177 veces maior.

Serán 11 os parques eólicos proxectados entre eses Concellos:San Cosmeiro ,O Vao, Maragouto, Banzas, Outes, Alvite, AlviteI, Troitomil e outros catro máis dos que se teñen constancia."               (Que pasa na costa, 27/04/21)

28/4/21

“Insólito”: o Tribunal Superior condena a ocupación pola Xunta dunha propiedade privada para favorecer unha construtora

 "O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) vén de ratificar a sentenza emitida hai un ano por un xulgado de Pontevedra que condenou á Xunta a devolver ao seu lexítimo propietario un terreo de 15.376 metros cadrados do que se apropiou ocupándoo durante as obras de construción do último treito da Autovía do Morrazo para convertelo nun lugar no que depositar entullos.

 Fíxoo, segundo censurou o xulgado inicial e agora ratifica o tribunal, para “liberar á empresa construtora da custosa carga de transportar ata un lugar autorizado as terras e entullos sobrantes da obra”. Un proceder da Xunta que o TSXG considera "insólito", segundo a sentenza avanzada por Pontevedra Viva e á que tamén tivo acceso Praza.gal.

 A sentenza de hai un ano sinalou que a Xunta apropiouse por "vía de feito" do terreo de máis de 15.000 metros cadrados situado no lugar do Reibón, en Meira, Moaña, ao executar as obras de desdobramento do corredor do Morrazo para a súa conversión na Autovía do Morrazo, inaugurada en xuño de 2019, oito anos despois da primeira licitación. A construción dese último treito da autovía no que está situado o terreo do que se apropiou a Xunta foi adxudicada a unha unión temporal de empresas (UTE) formada polas construtoras Covsa e Taboada y Ramos, esta última dun empresario afín ao PP.

 Segundo aquela condena, o Goberno galego incorreu nunha “omisión total e absoluta do procedemento establecido” para ocupar o terreo, co que cometeu desviación de poder. Ademais, a sentenza reflectía como nin durante o proceso xudicial emprendido polo propietario nin durante o xuízo a Xunta intentou defenderse, malia despois recorrela sen éxito ao TSXG. A condena agora ratificada obriga á Xunta a devolverlle o terreo ao propietario, eliminando os recheos e entullos depositados nel. O perito xudicial valorou o custo desa reposición en case dous millóns de euros. Ademais, a Administración deberá indemnizar o demandante con 47.391 polas árbores que foron cortadas.

O TSXG ratifica esa sentenza e reitera que actuación da Xunta incorreu “en vía de feito, con desviación de poder, exercitando facultades administrativas para fins distintos dos previstos legalmente” e coincide en que serviu "unicamente a intereses da empresa construtora".

 Por outra banda, durante a construción dos primeiros treitos da mesma Autovía do Morrazo, a Xunta xa decidira modificar as súas previsións iniciais de que as obras se puidesen compaxinar coa circulación de vehículos polo corredor orixinario para así axilizar e facilitar os traballos das construtoras. Esa decisión de cortar o tráfico para facilitar os traballos fora criticada uns anos antes polo PP cando a tomou o anterior goberno bipartito durante a execución da Autovía do Salnés asegurando que supuña facerlle un favor ás construtoras."                  (David Reinero, Praza Pública, 06/02/21)

27/4/21

El vino que cuida la piel. Levinred Wine Cosmetics convierte el tinto de O Ribeiro en un ingrediente para la industria cosmética

 "En la fórmula de los productos de Levinred Wine Cosmetics hay tinto y mucho amor por el rural gallego. En 2017, Patricia Rodríguez y Sofía Ferreiro aunaron su apuesta por permanecer en su localidad ourensana de O Leiro y la tradición vinícola que heredaron de sus abuelos para crear cosméticos elaborados con vino.

 “Somos hijas de emigrantes y estuvimos muchos años fuera del país. Nuestros padres nos inculcaron siempre el amor por el Ribeiro y su tierra”, cuenta Rodríguez por teléfono. Se formaron, vivieron y trabajaron en el extranjero, pero ese bagaje emocional siguió ahí y, en cuanto pudieron, marcaron el camino de vuelta a Galicia.

Allí, en un viñedo familiar de sus abuelos rehabilitado por sus padres una vez retornados, Rodríguez aprendió a hacer vino como lo hacían las generaciones anteriores. El salto a su idea de negocio vino dada por el azar. En 2015, la cosecha fue abundante y generó excedentes que no pudieron comercializar. Así que Rodríguez pensó en aprovechar esos litros de vino para utilizarlos en cosmética. En ese momento la idea quedó en el aire, hasta que dos años después, en un momento poco fértil laboralmente para ambas, compartió su visión con Ferreira. Al día siguiente, ya estaban buscando un laboratorio.

El proceso administrativo y burocrático y el difícil acceso a la financiación hicieron que el comienzo no fuera fácil. “Empezamos de cero a patear las calles y a dar a conocer nuestro primer producto, porque sacamos solo uno, para minimizar también los riesgos económicos”, recuerda esta comunicadora política de 38 años.

Esa primera referencia fue una crema facial a la que siguieron pronto otras, como un jabón exfoliante, el primer pintalabios hecho de tinto, un sérum y un exfoliante. Todos ellos con, al menos, un 95% de componentes naturales. Lo que diferencia sus productos, dice Rodríguez, es que no extraen encimas, sino que utilizan el vino obtenido de manera tradicional.

Los cosméticos de Levinred se pueden encontrar, por ejemplo, en establecimientos de productos naturales o tiendas especializadas en vino en diferentes puntos de España. También comercializan en Suiza y a través de su web, que reforzaron durante la pandemia por el cierre de los comercios. “La verdad es que nos funcionó muy bien. Y hemos tenido la suerte de que los locales tampoco han tenido, pese a las dificultades, un bajón muy importante”, relata Rodríguez. Con una facturación de 80.000 euros, en 2019 la empresa ya obtuvo beneficios. A la espera de cerrar las cuentas definitivas, las previsiones de 2020 siguen esa misma línea.

Por el momento son dos en la empresa, aunque de manera indirecta emplean a varios trabajadores. “Intentamos que sean emprendedores también del rural”, relata la cofundadora. Quieren servir, de alguna manera, como inspiración para proyectos igual “o más interesantes”, dice, que el suyo."      (Natalia Otero, El País, 02/02/21)

26/4/21

Sanidade dá ata 15 horas á empresa que se encargue do rastrexo da COVID para comunicar posibles gromos ao sistema estable de rastrexo da COVID-19 que a Xunta quere contratar agora, un ano despois do inicio da pandemia

 "O sistema estable de rastrexo da COVID-19 que a Xunta quere contratar agora, un ano despois do inicio da pandemia e tras encargar eses traballos a través de procedementos de emerxencia ata que “a situación se complicou”, como recoñece o propio Goberno galego, recolle de xeito pormenorizado as actuacións a realizar pola empresa teleoperadora que gañe o concurso. 

Os pregos de condicións recollen tanto o protocolo a seguir en función das respostas da persoa afectada e da evolución de cada caso como os procedementos de chamada e de interrelación da empresa co Sergas, que lle dá ata 15 horas para que lle comunique a detección de posibles gromos de dous ou máis casos relacionados entre si. 

Segundo resume Sanidade, “a finalidade do servizo é dar cobertura global á realización das enquisas de todos os casos detectados a través do sistema sanitario, identificar os seus contactos estreitos aos que realizará unha nova enquisa e os seguirá de forma telefónica diaria ao longo do período de corentena”.

 Para iso, Sanidade calcula nuns 24 minutos as enquisas a realizar a cada caso positivo de COVID para coñecer os seus posibles contactos, nuns 11 minutos as chamadas iniciais a eses contactos e nuns 2 minutos cada chamada diaria de seguimento das persoas en corentena. Chamadas todas elas que a empresa deberá estar en disposición de realizar ou atender de 9 a 22 horas de luns a domingo.

 Chamadas a casos positivos

Os pregos de condicións establecen que desde a recepción por parte da empresa da relación de novos casos, esta deberá realizar “un primeiro intento de comunicación para realizar a enquisa do caso [a dos 24 minutos] no prazo de 6 horas, polo menos para o 90% dos casos e cubrindo o 100% nun prazo máximo de 15 horas”. Para esas chamadas establécese “un mínimo de catro intentos de chamada en diferentes momentos do día (mañá e tarde) con, polo menos, dúas horas de intervalo entre elas, no prazo das 24 horas seguintes á recepción do caso”. Ademais, “a duración do intento de chamada abarcará, como mínimo, 6 tons”.

 Se non se consegue contactar coa persoa considerada caso positivo tras eses catro intentos en 24 horas, “e tras verificar que non existe un número telefónico alternativo no sistema de información poboacional da Consellería de Sanidade”, a empresa avisará á Xefatura Territorial de Sanidade correspondente. No caso das persoas positivas por COVID-19 ingresadas en hospitais ou residencias, a empresa derivará o seguimento a outras estruturas de Sanidade.

Os pregos de condicións tamén reflicten que a empresa comunicará a Sanidade “a existencia de dous ou máis casos asociados a un mesmo lugar (unha empresa, ximnasio, colexio, facultade, colexio maior, bar/restaurante), ou outro tipo de coincidencias que indiquen a posibilidade dun gromo, nos últimos 14 días”, e sinalan que “a comunicación deberá realizarse nun prazo non superior a 15 horas desde a detección do segundo caso”.

 Chamadas a posibles contactos

 A empresa que preste o servizo deberá realizar o seu primeiro intento de comunicación co 90% dos contactos “no prazo de 6 horas tras a súa identificación” despois das enquisas aos casos positivos, “debendo acadar o 100% nun prazo máximo de 15 horas”. O procedemento para estas chamadas é similar ao dos casos positivos, con catro intentos de chamada en 24 horas e 6 tons como mínimo por chamada. 

Se non se consegue falar coa persoa, a empresa deberá verificar o teléfono chamando novamente ao caso positivo do que deriva ese posible contacto e segundo a información adicional que este achegue realizaranse novos intentos e “enviarase un SMS cunha solicitude de resposta telefónica”, antes de rematar avistando igualmente as xefaturas territoriais de Sanidade.

Seguimento da corentena de contactos

O seguimento da corentena das persoas consideradas contactos de casos positivos recolle un procedemento similar de chamadas pero, neste caso, “cada día que dure a corentena”. Se non se consegue contactar durante dous días consecutivos, alertarase a Sanidade.

A Xunta tamén lle establece á empresa como “acción adicional” a realizar a partir das conversas que manteña coas persoas afectadas a “detección de contactos nos que se sospeita que non están realizando a corentena e informar á Xefatura Territorial de Sanidade Correspondente” así como detectar “as circunstancias nas que non é posible realizar a corentena”.                (David Reinero, Praza Pública, 27/03/21)

23/4/21

Lo que ha pasado mientras gobernaba Feijóo: Galicia pierde 232.210 personas entre 16 e 44 años, el 27,4% de los que había en 2008 y aumentan en 135.555 las personas activas entre 45 e 64 años... un mercado de trabajo cada vez con menos actividad y más viejo... un auténtico desastre

 "(...) No se entiende como no se les cae la cara de vergüenza: en febrero de 2008 hay 1.076.713 personas afiliadas y 161.828 paradas y en este último febrero ha habido 994.029 afiliadas y 185.228 paradas. Hablan de una disminución del paro registrado cuando se produce una pérdida de la afiliación de 82.684 personas, el 7,7%.

Si tomamos los datos de la EPA, lo que ha pasado con la actividad mientras gobernaba Feijóo es claro: Galicia pierde 232.210 personas entre 16 e 44 años, el 27,4% de los que había en 2008 y aumentan en 135.555 las personas activas entre 45 e 64 años, un 30,0%. El saldo también es claro: hay 96.655 personas activas menos, una pérdida del 7,4% en relación con 2008.

La conclusión es obvia: en Galicia tenemos un mercado de trabajo cada vez con menos actividad y más viejo. Señoras y señores del Gobierno de Galicia, no saquen pecho. Sean decentes, por favor."       (Enrique Negueruela , Nueva Tribuna.es, 23 de marzo de 2021)

22/4/21

Encamados, sedados y con úlceras del tamaño de un puño en la residencia DomusVi Monforte

 "Si no llego a sacarla de DomusVi Monforte cuando lo hice, mi abuela hoy estaría muerta”, afirma Iria Álvarez. Cuando la ingresó, “caminaba, no usaba pañal y comía sola, pero acabó encamada, con una úlcera en el sacro del tamaño de un puño y otra en el talón que le impide volver a andar”, relata. 

Álvarez cuenta que llevó a su abuela, de 90 años, al hospital tras pasar una semana sedada en la residencia después de apreciar que tenía una herida en un tobillo. En el hospital supo que su abuela “había sufrido una parada cardiorrespiratoria y que estaba desnutrida”. “Aunque la directora de la residencia me decía que no le pasaba nada; que sencillamente se moría por la edad”, recuerda.

 Ella ha presentado una de las querellas relacionada con úlceras por abandono contra DomusVi y la Xunta de Galicia, responsable de la inspección, que tramitan los abogados de la Federación Galega de Usuarios da Dependencia e Residencias (REDE). Su querella criminal, por un supuesto delito de negligencia médica y abandono, se dirime ya en el Juzgado de Instrucción 2 de Monforte de Lemos, donde a principios de marzo empezaron a declarar testigos. El juez ha pedido numerosa documentación y ha llamado a testificar a dos enfermeras de la residencia.

Álvarez, que vive en Vigo, consiguió trasladar a su abuela a otro DomusVi, el de Aldán, más cerca de su casa. Asegura que ahora la están atendiendo “de maravilla” y apunta que, aunque su abuela reconoce que el personal del otro centro “era muy cariñoso con ella”, insiste en decir “que allí lo pasó fatal”. La nieta señala que nunca se le habría ocurrido pensar que podía tener esas úlceras. “A nadie se le ocurre pedir que desnuden a sus familiares, confías en que si tienen algo te lo dirán en la residencia”, protesta.

 Como ella, el resto de familiares que preparan querellas con los que ha contactado EL PAÍS denuncian “desatención e incumplimiento de los protocolos”, como los cambios posturales o disponer de colchones adecuados. No obstante, DomusVi y la Xunta, contra las que se dirigen fundamentalmente las denuncias, niegan las acusaciones y garantizan la profesionalidad de los centros.

El perfil de los usuarios con lesiones que denuncian los familiares coincide: ingresan con algún deterioro cognitivo y acaban sedados, encamados, con grandes úlceras y una considerable pérdida de peso. Acceden a las residencias concertadas a través del programa de emergencia social de la Xunta, aportando el 75% de sus pensiones.

Los relatos son escalofriantes. Beatriz López, que prepara su demanda, inicia el suyo explicando que cuando decidieron llevar a su padre a la residencia —les tocó la DomusVi Chantada, en Lugo, lejos de su residencia de A Coruña— “se vestía solo, comía y hablaba”. Tenía 78 años y había sufrido algún ictus.

“Enseguida lo encamaron y lo sedaron. En los dos meses que estuvo ahí perdió el habla y 10 kilos de peso. Cuando lo derivaron al hospital, porque nos dijeron que tenía algo de fiebre, no respiraba bien y sospechaban que le había entrado comida en el pulmón, pero tenía una úlcera en la cadera en la que cabían dos puños. Yo no fui capaz de mirar. Lo hizo mi marido. Dijo que se le veía el hueso”, cuenta López sobre el calvario de su padre. “Uno de los médicos nos dijo que jamás había visto una herida de semejante tamaño. También tenía úlceras en los tobillos. Llegó a tenerlas en los testículos”, relata, con la voz rota, sobre los últimos dos meses de vida de su padre, que falleció en el hospital.

“Lo llevamos a la residencia creyendo que iba a estar mejor atendido que en casa; que podría verlo el fisioterapeuta con frecuencia, que tendría algo de vida social…, pero lo tiraron como a una basura. Me lo quitaron”. Ahora se lamenta de no haber sospechado que podría tener tan graves lesiones en el cuerpo. “En la residencia nunca nos dijeron nada. Nos enteramos en el hospital”, afirma.

Similar es el caso de una mujer que ingresó, también a través del programa de emergencia social, en un centro de mayores, en este caso en una residencia de la provincia de Ourense y a la que, con autorización de un juzgado de guardia, le amputaron las dos piernas como consecuencia de una úlcera iniciada en los tobillos. Había ingresado con un trastorno neurocognitivo tras sufrir varios ictus.

“Sabemos que tiene que haber muchos más casos como los nuestros”, afirman los familiares que han dado el paso para reclamar judicialmente con el apoyo de REDE. Aseguran que las trabajadoras “cumplen sobradamente, pero no hay medios suficientes”.

Para Miguel Ángel Vázquez, presidente de la Sociedad Gallega de Gerontología y Geriatría, es una cuestión de rentabilidad. “Por 1.000 euros al mes no puede haber un gerocultor viendo las heridas y curándolas y atendiendo a 100 personas. Habrá que pagar más a la gente y contratar más; la administración pública debería pagar las plazas concertadas a precios aceptables”, afirma el especialista. Sostiene que las residencias no son negocios rentables: “Las empresas grandes son de perfil inmobiliario: son los fondos de inversión que buscan rentabilidad del inmueble”.

Enfermos crónicos

Vázquez sostiene que hay úlceras por presión que no deberían ocurrir. “Una fiebre, algo que baje un poco el nivel de consciencia y que no se mueva alguien que se movía, genera una úlcera en grado uno, pero esta se cura en pocos días si se coge muy al principio y se realizan cambios posturales a los encamados”, explica. En su opinión, el problema de las residencias en España “es que no pueden funcionar como hospitales y no hay nada para los cuidados de larga duración. Los crónicos en el hospital se van a una residencia y allí no tienen el mismo nivel de atención”, concluye el especialista.

La multinacional DomusVi niega “de manera contundente” las acusaciones. En lo que respecta a la residencia de Monforte, afirma que proporcionó “en todo momento la atención y los cuidados necesarios a la residente” y que está colaborando de manera activa en la investigación.

Asegura además que todos sus trabajadores respetan los principios deontológicos. “Las acusaciones no se corresponden con la actividad diaria del centro y nuestros mayores están cuidados con la diligencia y la profesionalidad que de los trabajadores se espera”, señala la compañía.

De forma similar se pronuncia la Consejería de Política Social de la Xunta. “Las úlceras por presión están entre las lesiones más frecuentes en las residencias de mayores”, justifica un portavoz oficial, que alude a la “fragilidad” de estas personas, a su “elevado grado de dependencia”, así como al hecho de que estén encamadas o en sillas de ruedas. Y puntualiza que todos los centros cuentan, “como mínimo”, con el personal que marca la normativa. “Si alguna incumple estas ratios, se le impone la sanción correspondiente”, zanja."             (Cristina Huete, El país, 01/04/21)

21/4/21

Feijóo xustifica coas variantes da COVID e a escaseza de vacinas a decisión de contratar agora un servizo estable de rastrexo

 "O documento oficial co que a Xunta xustifica que o dispositivo de rastrexo da COVID-19 deixe meses despois de estar contratado a dedo a través de procedementos de emerxencia e pase a ser estable a través cun concurso público di que o que fixo ao Goberno galego dar o paso foi “o gran número de casos e a incerteza ante a aparición de novas ondas” tras o Nadal, despois de que “a situación se complicou novamente” tras un verán anterior máis tranquilo. 

Porén, preguntado este xoves o presidente Feijóo polo motivo polo que a Xunta agardou ata ese momento para contratar un servizo estable, a súa resposta introduciu dous novos elementos non contemplados no expediente oficial: as novas variantes do virus e a escaseza de vacinas.

 “Acreditamos coa variante británica nesa terceira onda que a porcentaxe de contaxios se disparara, que empezaba a haber unha serie de variantes que empezaban a modificar o comportamento do virus”, respondeu Feijóo na súa comparecencia tras o Consello da Xunta deste xoves, ao que engadiu a lentitude de chegada de vacinas a respecto do previsto inicialmente. “Vimos que isto vai para longo”, dixo, e “tomamos a decisión” de sacar o contrato, explicou.

 O presidente insinuou que sen a aparición das novas variantes e cun maior ritmo de chegada de vacinas, elementos que non cita o documento oficial que autorizou o contrato, a Xunta seguiría a manter o sistema de rastrexo en precario, con contratos de emerxencia. Feijóo chegou a responder este xoves que agora “necesitamos incrementar o sistema de rastrexo con publicidade e transparencia”, admitindo así que nos últimos meses consentiu que se mantivese sen esas características e malia as denuncias sobre o seu funcionamento.

 Feijóo tamén salientou que o contrato agora a concurso ten un prazo de vixencia dun ano (por uns 13,8 millóns de euros) prorrogable por outro, ao que engadiu que “en dous anos non podemos estar facendo contratos de emerxencia” como os que o servizo acumula no último ano."           (Daniel Reiniero, Praza Pública, 26/03/21)

20/4/21

Desuberto o gran enigma da Ribeira Sacra… ¿quen e cando comezou a cultivar viñedos?

 "Século X, en plena alta Idade Media. Esa é a época na que o viño comezou a estenderse pola Ribeira Sacra. Así o afirmaron este mércores a directora xeral de Patrimonio Cultural da Xunta, Mª del Carmen Martínez Insua, e o director de Incipit-CSIC, Felipe Criado, na presentación dos resultados das primeiras datacións nas terrazas da Ribeira Sacra. Un achado que permite reforzar a súa orixe e evolución histórica como paisaxe vitivinícola, aínda que descarta a idea comunmente estendida de que o viño nesta zona xa se cultiva desde a época romana.

Os traballos, encargados pola Goberno galego, foron realizados polo Instituto de Ciencias del Patrimonio del Consejo Superior de Investigaciones Científicas (Incipit-CSIC) na ribeira de Vilachá de Salvadur, na Pobra do Brollón. Enmárcanse no proxecto Adegas da Memoria, promovido polo Concello da Pobra do Brollón e a Asociación de Veciños de Vilachá de Salvadur, coa participación do Incipit-CSIC e a Consellería de Cultura.

Segundo estas actuacións, as datacións máis antigas da mostraxe identificáronse no século X, en época altomedieval, o que constata que o proceso de construción de terrazas remóntase a épocas pre-Císter. Realizáronse un total de 110 mostras recollidas e repartidas en cinco sondaxes en cuxa distribución influíron criterios como que houbera catas preto e lonxe do río, distintos graos de pendente ou distancia do xacemento de Os Conventos. Tratábase de facer o mostrario o máis diverso posible para poder comprobar como foi crecendo en extensión a explotación agraria.

 Dúas campañas

Ademais das datacións, segundo informan desde o Concello da Pobra do Brollón, este proxecto levou a cabo dúas campañas de escavación no xacemento de Os Conventos, un estudo etnográfico entre os veciños e o estudo da documentación medieval referente a esta parroquia ribeirá. Os dous achados máis reveladores desta escavación coinciden tamén no século X: un enterramento no que se localizaron restos humanos e unha lauda funeraria con inscrición. Ademais de coincidir no tempo coas datacións dos bancais, revelan un uso sacro dese espazo.

 Tal e como se pode concluír das datacións, da escavación de Os Conventos e da documentación, este proceso de expansión continúa ao longo dos séculos. Analizando os datos das mostras, revélase tamén que no século XIII hai unha intensificación na construción de bancais para cultivo na ribeira de Vilachá. No século XVI, volve haber outro pico de intensidade na construción de bancais, algo que demostran estes estudos, que permiten realizar unha evolución histórica destes elementos.

No acto de presentación na Casa da Cultura da Pobra do Brollón tamén participaron o alcalde Xosé Lois Maceda; o presidente da A.VV. de Vilachá de Salvadur, José Castiñeira; a edafóloga Cruz Ferro (ICArEHB da Universidade de Algarve); e o arqueólogo Xurxo Ayán (Instituto de História Contemporânea da Universidade Nova de Lisboa)."                (Historia de Galicia, 31/03/21)

19/4/21

Koolhaas sitúa las galerías gallegas como uno de los hitos de la arquitectura. El Pritzker destaca las casas de A Coruña y Ferrol como origen de la doble fachada


 "Galicia exportaba high tech en el siglo XVIII. El arquitecto holandés Rem Koolhaas sitúa las galerías típicas de las viviendas del golfo ártabro como el origen de la aplicación sistemática de la doble fachada, uno de los elementos arquitectónicos que aborda en su libro Elements of architecture (Taschen, 2018). 

La «Galician gallery» ocupa una de las más de 2.300 páginas de este exhaustivo compendio, realizado con las aportaciones de los estudiantes de la Escuela de Postgrado de Diseño de Harvard y en la que las referencias españolas en esta disciplina son más bien escasas.

Koolhaas, de 73 años y uno de los profesionales más influyentes tanto por sus proyectos (recibió el premio Pritzker en el año 2000) como por su obra teórica (que plasmó en otros dos volúmenes monumentales, Delirious New York y S, M, L, XL), explica que la génesis de la doble fachada se puede atribuir a dos fenómenos: primero, el efecto invernadero y su capacidad para generar microclimas contenidos en el vidrio; y segundo, la aptitud de un espacio aéreo para actuar como aislamiento térmico.

«En el siglo XVIII, la creciente disponibilidad de vidrio y su uso como material de construcción en embarcaciones facilitó la transferencia de tecnología en ciudades marítimas como A Coruña y Ferrol», detalla el arquitecto. El vidrio plano, producido en la Real Fábrica de Cristales de La Granja (Segovia), fue enviado a la villa ferrolana para acristalar las popas de los grandes galeones españoles desde 1759. «Imitando la construcción de barcos, la galería gallega se originó como una solución para el cerramiento de balcones exteriores, utilizando vidrio con marco de madera envolviendo los edificios de mampostería de piedra -explica Koolhaas-. La capacidad de este conjunto de vidrio, aire y mampostería para actuar como un dispositivo climático rápidamente se hizo evidente y desencadenó una aplicación sistemática, primero en el barrio de [A] Magdalena en Ferrol, y luego en A Coruña y Pontedeume, ciudades vecinas con climas similares y ligadas también a las tecnologías navales».

La página está ilustrada con sendas fotografías de la Marina coruñesa y de una casa con galerías ubicada en Ferrol. Según se señala en el libro, las cada vez mayores existencias de vidrio permitieron que la galería gallega se hiciera rápidamente muy popular en todo el noroeste de la Península.

Luz y aislamiento

Posteriormente, este principio de la cámara de aire se utilizaría en Centroeuropa para las primeras ventanas con doble acristalamiento, permitiendo conjugar las necesidades de una mayor entrada de luz diurna (lo que exigía abrir huecos más grandes en las fachadas) y un mejor aislamiento. En ciudades como Viena, Praga o Berlín, este tipo de ventanas, denominadas Kastenfenster (ventana de caja) se convirtieron en un estándar que se aplicó a escala urbana.

Ya en el siglo XX Le Corbusier, con su Muro Neutralizante, y los también franceses Félix Trombe (ingeniero) y Jacques Michel (arquitecto), que desarrollaron la pared con cerramiento acristalado, orientada al norte y capaz de acumular el calor (Trombe wall), evolucionaron este concepto, que ha llegado hasta nuestros días y se ha convertido en uno de los ejes de la arquitectura bioclimática.

«Utilizada por primera vez en climas fríos, donde existía la necesidad de un aislamiento máximo y una máxima luz natural, la doble fachada fue una tecnología global que se ha ido haciendo cada vez más específica a nivel local», indica Koolhaas, que añade que este sistema se convirtió en «uno de los faros de las tecnologías de construcción pasiva». Advierte, sin embargo, que sus costes relativamente elevados en materiales, mantenimiento y espacio han debilitado en los últimos tiempos su fuerza como tipología arquitectónica.

Un tratado que comparan con el «Neufert»

El material utilizado en Elements of architecture sirvió de base también a una exposición con el mismo título que causó sensación en la Bienal de Venecia del 2014. A través de sus páginas se analiza una colección de elementos arquitectónicos (suelo, muro, cubierta, puerta, ventana, balcón, corredor, chimenea, baño, escalera, ascensor, rampa y la citada doble fachada con capacidad climática) que en unos casos han permanecido inalterados durante 5.000 años y en otros han sido reinventados y adaptados a las necesidades de cada momento.

El tratado, que algunos comparan con el Arte de proyectar en arquitectura de Ernst Neufert, permite mirar a través de un microscopio los fundamentos reales de los edificios y ver de nuevo las técnicas esenciales usadas por los arquitectos. Es «un recurso que puede ser consultado una y otra vez y que dará a los diseñadores de nuestro mundo construido, los de hoy y los del futuro, el conocimiento necesario para abordar los retos a los que nos enfrentamos», explican desde ArchDaily, la web especializada más visitada."                    (Javier Armesto, la Voz, 19/04/21)

16/4/21

Las manos de esta tierra: trabajo inmigrante en el rural gallego. El trabajo precario en el campo gallego se presenta como una de las pocas opciones de subsistencia para las personas migrantes en situación irregular.


"A Ousmane le duele la espalda. Aun así, va a trabajar todos los días: se levanta a las siete de la mañana, camina una hora bajo el sol o la lluvia hasta una granja de la parroquia vecina, deshace el camino hasta su casa al mediodía, come en una hora, anda otra de vuelta al trabajo y acaba su jornada laboral ya bien entrada la noche. Ousmane llegó a un pueblo da Costa da Morte desde Senegal hace dos años y medio. Desde ese momento, sobrevive a base de trabajos precarios en el campo esperando a que, cuando cumpla tres años de estancia aquí, pueda solicitar arraigo social. Para conseguirlo, necesita que alguien le haga un contrato laboral. Por eso, repite una y otra vez, continúa trabajando aunque le duela la espalda.

Para Ahmed, de origen marroquí, lo más importante es obtener la residencia y el permiso de trabajo. De ahí que, en cuanto vio un anuncio en una página de internet el pasado verano en el que se prometía un contrato de trabajo a través del que regularizar su situación, no dudó en contactar con el anunciante. “La oferta era para trabajar como peón agrícola y se especificaba que podían hacer un contrato para conseguir la residencia”, cuenta Ahmed. El empresario le pidió 2.400 euros para costear los “trámites de gestoría”. Estuvo trabajando durante 15 días en una finca en Tordoia. Nunca percibió ningún tipo de salario, no volvió a saber de los trámites para regularizar su situación ni de sus 2.400 euros. Ahmed y otras nueve compañeras y compañeros se encuentran en un proceso judicial tras denunciar a este empresario que acusan de trata con fines de explotación laboral. “Este caso sale a la luz porque a uno de los trabajadores migrantes lo atan, lo meten en una furgoneta y lo llevan a un monte próximo para amenazarlo con una pistola con el objetivo de que borrase de su teléfono unas pruebas que tenía del sitio en el que trabajaban”, explica Brais González, abogado de la Central Unitaria de Trabajadoras – CUT– que lleva el caso.

Todas las personas denunciantes narran una historia similar: consiguen el trabajo a través de una plataforma web y pagan cantidades que oscilan entre los 400 y los 2.400 euros para, supuestamente, regularizar su situación.

“A mi me dijo que el trabajo consistía en recoger y empaquetar hortalizas, pero cuando llegué allí me puse a cortar árboles y a hacer otro tipo de trabajos más duros y sin medidas de seguridad”, explica María, procedente de Venezuela.

A muchas de las personas migrantes a las que se les ofreció trabajo las recogía en la estación de autobuses de Carballo y las llevaba, siempre por caminos diferentes, hasta una finca en Tordoia, donde trabajaban en régimen cerrado. “Tuvimos que firmar un pre-contrato en el que se especificaba que teníamos 15 días de prueba y que, si no lo superábamos, no nos devolvería el dinero”, explica María.

Segundo ella, lo que el empresario intentaba era que se cansaran y renunciaran al trabajo por voluntad propia. La jornada laboral comenzaba a las nueve de la mañana, se alargaba hasta las cuatro de la tarde, con 15 minutos de descanso al mediodía para comer. “Cuando entrábamos en la finca echaban el cierre, quedábamos encerrados y no podíamos salir”, explica Juan, colombiano que también denunció la situación.

Cuatro de las personas denunciantes conversan fuera del juzgado de Ordes mientras algunos de los acusados declaran en el interior del edificio. Rememoran sus vivencias, comparten sensaciones y miedos. “No nos dejaba hablar entre nosostros. Nos decía que no podiamos ir a tomar algo sin el”, cuenta Martina, natural de Uruguai que lleva algo menos de un año en Galicia. El resto asienten. “El supuesto empresario casi siempre buscaba a gente que se desplazara hasta un lugar más o menos inmediato y, cuando ya llevaba dos o tres días, les ofrecía alojamiento cerca de la finca”, explica el abogado Brais González.

Algo parecido le ocurrió a Martina. Ella vivía en A Coruña y, cuando aceptó ese trabajo, el le dijo que no podía estar yendo y viniendo todos los días, que tenía que mudarse a Santa Comba, donde le enseñó un piso. “En el piso firmé el pre-contrato y, a partir de ahí, empezó a preguntarme cosas raras como si me parecía linda, si me iría con él de haberlo conocido en una discoteca… Yo me sentía incómoda y comencé a apurar para marchar”, contesta Martina.

Ella fue a trabajar un día y, tras percibir incongruencias y situaciones de las que no se fiaba, decidió dejar el trabajo. El socio del empresario le siguió escribiendo un tiempo, insistiéndole para que volviera a trabajar con ellos: “A mí él me daba miedo. Fui a contarlo a la Policía Nacional y solo me dijeron que lo bloqueara en el teléfono”.

Antonio, de El Salvador, no nos cuenta su historia, a diferencia de sus compañeros y compañeras, desde Ordes. Él nos habla desde Madrid, donde también estaba cuando descubrió la oferta de trabajo en la que prometían un contrato a través de regularizar su situación. Vino desde allí para comenzar a trabajar en esta finca de Tordoia. Fua a él a quien el empresario pidió ayuda para “castigar” a un compañero suyo de origen marroquí.

Antonio se nego y, al día siguiente, denunció lo ocurrido ante la Guardia Civil. Tras las denuncias, el principal responsable entra en prisión provisional para volver a quedar en libertad veinte días después. “Es absolutamente extraordinario que levanten la medida de prisión provisional en cualquier delito, ya no de trata, sino de detención ilegal”, explica Brais González. “Cuando lo liberaron, nadie me avisó, ni la Policía Nacional, ni la Guardia Civil”, asegura Martina

Desde la CUT explican que en la actualidad existe un conflicto de protección porque “tanto la policía judicial, que en este caso fue la Guardia Civil, como la Subdelegación de Gobierno y Extranjería están obligadas, cuando se identifica un caso de trata, a establecer determinados mecanismos de protección que acabarían en una autorización de residencia y trabajo temporal para las personas que colaboran con la justicia”. Hasta el momento, las personas afectadas no han recibido ningún tipo de protección. Para Brais González, una de las claves del caso es que “al calificar a este grupo de compañeros como víctimas de trata con fines de explotación laboral se abre un interrogante: el de la explotación laboral en el trabajo migrante, que casi siempre es esclavo”.

Por otro lado, Carlos Villar, del servicio jurídico de la ONG Ecos do Sur, asegura que ellos ya habían presentado otra denuncia contra ese mismo empresario en 2019: “Pedían el mismo perfil para trabajar a través de un portal de internet y, cuando la gente les decía que estaban en situación irregular, el comentaba que no era un problema, que se podría solucionar previo pago de 2.500 euros. Ya desde ese momento nos llegaron varios casos de gente que nunca había percibido su salario”. .

María, de Venezuela, dice que lleva un tiempo con depresión por la difícil situación en la que se encuentra. Martina está trabajando de interna cuidando a una señora por muy poco dinero y asegura que a veces aún siente culpa “por confiar, por regalar mi plata, pero en ese momento, la primera vez sola en un país, lo vi como una oportunidad. También era el momento de la pandemia y se empezaba a decir que el Gobierno iba a regularizar a las personas que trabajaban en el campo, y el (el empresario) utilizó esto en nuestra contra”. A Juan le salió un trabajo por unos dias sueltos como carpintero y va “poco a poco”. Ahmed, que ya lleva tres años aquí, está esperando por una oportunidad para poder obtener la residencia.

Todos continúan en situación irregular. Cuando se tomó la declaración de las víctimas, Fiscalía no compareció. “Es impensable que Fiscalía no esté en un caso de detención ilegal -incluso obviando la cuestión de la trata- con una persona sometida a tortura, retenida en contra de su voluntad, atada, etc. No es una causa atractiva porque son migrantes”, asegura Brais González.

El caso de Tordoia es particular en tanto los abusos y malos tratos a los que fueron sometidas las personas que trabajaban para ese empresario. No obstante, la precariedad del trabajo migrante en el campo gallego es una realidad. Moussa es de Senegal, pero ya lleva 10 años viviendo en la Costa da Morte. Hace tiempo que pudo regularizar su situación pero, desde que llegó, estuvo varios años viviendo sin documentación. “Si te digo que los primeros años fueron fáciles te estaría mintiendo. Cada día trabajas para una persona diferente y algunos días te toca con uno que te trata bien, y otros no. A veces la gente se aprovechaba de mi pero tenía que aguantarlo, no quedaba otra”, explica.

Bajo la normativa actual, una persona migrante que llega al país y no puede acceder al sistema de asilo queda totalmente desamparada durante, al menos, tres años. “Las personas migrantes no pueden optar a un puesto de trabajo hasta que demuestren, mediante el padrón o la tarjeta sanitaria, que llevan tres años viviendo aquí”, explica Esther Lora, abogada de la organización Sos Racismo. Sin embargo, para poder solicitar el arraigo social se necesita un contrato de trabajo: “Aunque alguien lleve tres años aquí, no puede solicitar el permiso de trabajo a la Subdelegación de manera genérica, es necesario un contrato indefinido o de un año y de, por lo menos, 30 horas semanales y firmado por un empresario o empresaria”.

Moussa conoce a mucha gente de la zona. A veces, cuando alguien necesita mano de obra, le preguntan a el si sabe de personas que necesiten trabajar: “Para que yo recomiende a alguien tienen que pagarle, mínimo, siete euros”. No obstante, es consciente de que algunas personas se aprovechan de la situación de vulnerabilidad en la que viven muchas de las migrantes que llegan a nuestros campos. “En verano vi compañeros que trabajaban en invernaderos durante diez horas, sin que les dieran agua fresca ni comida y se iban de allí con 50 euros. Hay gente que no tiene otra opción y se ve obligada a aceptar esas condiciones: trabajan todos los días, de lunes a viernes y a veces también los sábados por la mañana y gana al mes 600 euros”, cuenta Moussa. Por otra parte, también es muy complicado que estas personas puedan acceder a ayudas o subvenciones de la administración. “Normalmente las prestaciones y las ayudas exigen residencia legal. Esta es una manera premeditada de condenar a la gente a la miseria”, afirma Lora.

Carlos Villar, de Ecos do Sur, explica que muchas personas migrantes, en la temporada de la aceituna o de la fresa en el sur, se desplazan hasta esos lugares para trabajar. “Aquí en invierno es más complicado, por eso cuando llega el verano vas a trabajar independientemente de lo que te paguen, porque necesitas vivir el resto del año”, asegura Moussa. Villar explica que “en la temporada de la patata, si que llegan ofertas que muchas veces rechazamos directamente, por ofrecer salario irrisorios. No se debe generalizar, porque a veces si nos encontramos con buenas condiciones, pero es habitual que el trabajo sea precario, que se aprovechen de las personas en situación irregular para ofertar trabajos en condiciones próximas a la explotación”.

Para Esther Lora, la Ley de Estranxjería es “la peor muestra de racismo institucional”. Según Brais González el mecanismo de esta ley es de “disciplinamiento” y actúa “dependiendo de las necesidades de trabajo que tenga una determinada comunidad”. Carlos Villar subraya que “se trata de una ley del año 2000 y que está alejada de la realidade; va siendo hora de darle una vuelta”. Por otro lado, Mónica Branco, del Sindicato Labrego Galego, afirma que el principal problema en la administración es la burocracia: “No hay manera ni de hacer una consulta ni manera de arreglar las situaciones que se dan. La única respuesta es que mandes un correo electrónico. Es una situación de indefensión total“.

Moussa asegura que, a lo largo de todos estos años que lleva viviendo aquí, se encontró con muchas personas que trabajaban en el campo a las que se les hacían promesas de contrato: “De todas las personas que conozco que en esa situación, solo a una le acabaron dando los papeles”. A Ousmane también le prometieron un contrato en la granja en la que lleva trabajando varios meses. Cuando tenga los papeles, dice, podrá sacarse el permiso de pesca submarina, que es unha de las cosas que más le gustaba hacer en Senegal. Este verano se cumplirán tres años desde que llegó y podrá obtener la residencia si finalmente ese contrato se materializa. Mientras tanto, continúa caminando y trabajando porque no tiene otra opción.

* Los nombres de las personas migrantes que aparecen en este reportaje no son reales. Preservamos, de esta manera, sus identidades por la situación de vulnerabilidad en la que se encuentran. "                   (Sofía Caamaño , Pablo Santiago , El Salto, 10/04/21)

15/4/21

El PP rechaza que el Parlamento de Galicia investigue las revelaciones de Bárcenas sobre la financiación en B con Feijóo al frente de la formación

 "No habrá comisión de investigación en el Parlamento de Galicia sobre las finanzas del Partido Popular. 

El grupo que apoya el gobierno de Alberto Núñez Feijóo tumbó este martes en pleno las iniciativas de la oposición para conformar un órgano dedicado a “conocer la verdad sobre la financión en B del PP gallego”, según el diputado nacionalista Luís Bará. La ofensiva de BNG y PSdeG había surgido a raíz de las recientes declaraciones del ex tesorero de la formación de derechas, Luis Bárcenas, en el juicio por la trama Gürtel.

“Ustedes deberían ser los primeros interesados en limpiar su imagen y desmarcarse de ese pasado turbio”, se dirigió Bará a los escaños del PP en la Cámara gallega, quien aseguró que la corrupción “tuvo consecuencias graves” como “la adulteración de los procesos democráticos en las campañas electorales gallegas de 2005 y 2009”. 

El socialista Pablo Arangüena coincidió: "El PP fue dopado a las elecciones de 2009, tras las que el señor Feijóo llegó a la Xunta". Hace un mes, Bárcenas declaró en sede judicial que los manejos de dinero negro en el PP se había extendido hasta 2010. Entonces, Alberto Núñez Feijóo ya presidía la organización en Galicia -y el Gobierno gallego- y esta envío, según el relato del ex tesorero, 50.000 euros en metálico a la sede de Génova para subsanar una deuda. 

 El importe, entregado supostamente por el gerente del partido en Pontevedra, acabó, sobres mediante, en las manos de Mariano Rajoy y Dolores de Cospedal. Pero no fue el único episodio mencionado por Luís Bará. Este recordó que Pablo Crespo había sido parlamentario del PP en Galicia y secretario de Organización del partido gallego, y ha declarado en juicio que existía “un sistema de corrupción generalizado en el PP con el 75% del dinero en B”.

 También mencionó un informe redactado en 2006 por el entonces gerente del PP gallego, Modesto Fernández, en el que se consignaba casi dos millones de euros en dinero negro procedente de empresas adjudicatarias de obra pública. Arangüena también habló de estos sucesos, que calificó de "mordidas", y expuso que en la investigación de la Kitchen -sobre el robo de documentación sensible en poder de Bárcenas- "la única contabilidad citada como tal es la del PP de Galicia".

Ninguno de estos hechos pareció de suficiente gravedad al Grupo Popular este martes. Su mayoría absoluta tumbó las propuestas después de que el diputado Alberto Pazos criticase "la superioridad moral de la izquierda, que no está interesada en la verdad sino en desviar la atención de sus propios escándalos". 

Tampoco era la primera vez que las acusaciones de Bárcenas llegaban al Parlamento de Galicia. En el anterior pleno, BNG y Partido Socialista centraron la sesión de control al presidente de la Xunta en ellas. Feijóo las despachó airado, acusó a la oposición de “guionistas de culebrón” y de “elucubrar sobre algo que pasó en Madrid hace más de una década”, y les afeó que hablasen de corrupción en medio de la crisis del COVID."               (Daniel Salgado, eldiario.es, 13/04/21)

14/4/21

La Xunta admite que la incidencia del coronavirus se multiplicó en ayuntamientos turísticos durante el último puente

 "La Xunta considera que la situación epidemiológica en Galicia es buena. Pese a ello, el conselleiro de Sanidade ha pedido hoy prudencia, y lo ha hecho tras admitir su departamento que la incidencia del coronavirus se multiplicó durante el pasado puente de San José en dos ayuntamientos turísticos, Sanxenxo y Baiona. 

“Aunque la situación es buena, quiero transmitir un mensaje de prudencia ante la Semana Santa”, afirmó en la rueda de prensa en la que dio cuenta de la reunión de ayer del comité clínico que lo asesora. (...)

Los casos registrados por 100.000 habitantes a 7 días se dispararon en Sanxenxo (Pontevedra) entre la semana anterior al 19 de marzo y la presente. Pasaron de 45 a 137,8. Lo mismo sucedió en Baiona (Pontevedra): de 0 a 148. Ambos municipios son receptores habituales de visitantes. El Gobierno gallego los ha colocado en lo que denomina “nivel alto de restricciones” junto a Vilardevós, Ortigueira, Abegondo, Neda y O Saviñao. Esto implica que el interior de los bares permanece cerrado y solo pueden servir en terraza, siempre que su ocupación no supere el 50% del aforo.(...)"             (Daniel Salgado, eldiario.es, 24/03/21)

13/4/21

Seis de cada dez fogares galegos chegan con dificultade ou moita dificultade a fin de mes... Son 10 puntos máis que hai un ano

 "Os fogares galegos que chegan con dificultade ou moita dificultade a final de mes aumentaron considerabelmente no primeiro trimestre de 2021 até supoñer o 58% do total, 10 puntos máis que un ano antes (48%), segundo os datos que publica este luns o Instituto Galego de Estatística (IGE).

 En concreto, un 47,06% dos fogares chega con dificultade, mentres que un 10,01% faino con moita dificultade. En cambio, só un 47,3% alcanza o final de mes con facilidade ou moita facilidade, o que supón 10 puntos menos que un ano antes.

Deste modo, os fogares con dificultades superan o 50% por cuarto trimestre consecutivo, algo que antes do impacto da pandemia non ocorría desde o primeiros tres meses de 2018.

 A principios de ano, 41,8% dos fogares da Galiza teñen nas prestacións a súa principal fontes de ingresos. Unha porcentaxe levemente superior á de fogares nesa situación hai unha década, 2010 ( 41,6%) mais que se traduce en que en 2019 (último ano computado polo Instituto galego de estatística, antes da pandemia) había case 447.000 fogares na Galiza na que a súa vía de ingresos máis importante derivaba das prestacións (xubilación, desemprego, incapacidade,...). Perto de 10.000 fogares máis que en 2010.

Gastos

Pola súa banda, o 41,1% dos fogares non se permitiu ningúns extra -gastos como os destinados a imprevistos- no últimos tres meses. Ademais, o 10,4% das familias cambiou os seus hábitos de compra con marcas brancas ou produtos en oferta, á vez que o 10,3% diminuíu gastos comúns como roupa e calzado.

 As persoas que teñen pensado saír a cear, cafeterías, ir ao cinema ou ao teatro nos próximos meses caen de forma acusada e quedan no 24,3%, cando eran o 58,8% un ano antes. Hai un afundimento da taxa de persoas que ten previsto ir de viaxe, só o 2,2%, fronte ao 9,6% dun ano antes."                (Praza Pública, 05/04/21)

12/4/21

Tres grupos foráneos (Iberdrola, Endesa y Acciona) controlan casi la mitad de la potencia eólica en Galicia

 "Galicia se asoma a su boom eólico. La comunidad se prepara para la tramitación de un aluvión de proyectos de nuevos parques eólicos que permitirán ampliar su capacidad instalada por encima de los 3.849 megavatios con los que cerró el mes de marzo, según constatan los últimos datos publicados por el Instituto Enerxético de Galicia (Inega).

El último balance anual del sector que ha realizado la institución refleja que en los últimos 12 meses tan solo se ha finalizado la construcción de un nuevo parque eólico (el de Greenalia en Ourol), lo que mantiene prácticamente la mitad de la potencia instalada en Galicia en manos de tres grandes operadores.

 Se trata de Iberdrola, Acciona y Endesa, que controlan parques eólicos con una potencia conjunta de 1.675 megavatios. Representan el 43,5% del total de los 3.849 megavatios que se encuentran desplegados en la comunidad y se consolidan como los principales operadores de un sector eólico gallego que se prepara para dar un nuevo estirón tras casi una década de parón.

Iberdrola revalida su trono

El principal dominador del sector es Iberdrola. La compañía capitaneada por Ignacio Sánchez Galán controla un total de 626 megavatios en la comunidad a través de parques como el de Ameixeiras-Testeiros, que iguala al de de Masgalán-Campo do Coco (también de Iberdrola) y al de Monte Redondo (Naturgy) como el segundo mayor de España. Sus 49,5 megavatios de potencia tan solo son superados por los 49,6 del Parque Eólico Curuxeiras, propiedad de la gallega Norvento.

 Con sus 626 megavatios de potencia total, Iberdrola supera a Acciona, que controla un total de 540 megavatios a través de la eólica en Galicia. La compañía, que ha iniciado los trámites para sacar a bolsa su división verde (Corporación Acciona Energías Renovables) controla un total de 26 parques eólicos en Galicia y supera en el podio a Endesa.

La compañía propiedad de la italiana Enel gestiona parques eólicos con una potencia total instalada de 508 megavatios. Se trata de una cantidad inferior a los alrededor de 611 megavatios que la firma capitaneada por José Bogas proyecta poner en marcha a través de parques eólicos en As Pontes como contrapartida al cierre de la central térmica.

 Norvento, primera gallega

También maneja planes ambiciosos en la eólica gallega la otra empresa que ya ha dado carpetazo a su central térmica en la comunidad. Se trata de Naturgy, que en verano de 2020 echó el cierre definitivo a la planta de Meirama y que ahora proyecta instalar 1.110 megavatios a través de nuevos parques eólicos en Galicia. Estos se sumarían a los aerogeneradores de 437 megavatios de potencia con los que ya cuenta actualmente (según el registro del Inega) y que convierten a la compañía (la antigua Fenosa) como el quinto mayor operador de la eólica gallega.

Por encima en el ranking se sitúa Eurus. El grupo de origen japonés controla un total de 431 megavatios eólicos a través de su red de filiales en Galicia y se queda así a las puertas del podio.

 El sexto puesto en el ranking lo ocupa la portuguesa EDP, que opera parques eólicos de 253 megavatios de potencia, superando así los 222 megavatios de Norvento, la primera empresa gallega en el ranking, que ocupa un puesto que la coruñesa Greenalia intentará igualar en los próximos años. La empresa ya opera 22,5 megavatios, construye tres parques eólicos de 28 megavatios y espera poner en marcha otros 270 megavatios en los próximos años."                      (Javier G. Casco, Economía Digital de Galicia, 07/04/21)

9/4/21

A vaga expansiva do colapso de Novacaixagalicia aínda marca o tecido empresarial galego dez anos despois

 "O colapso de Novacaixagalicia, entidade resultante da fusión entre Caixa Galicia e Caixanova, en plena crise financeira hai unha década, provocou importantes consecuencias no tecido industrial e empresarial de Galicia. A entidade fusionada, rescatada con máis de 9.000 millóns de euros dos que as arcas públicas apenas recuperaron 1.000, tivo que desfacerse da súa participación en múltiples empresas antes de ser privatizada, como tempo atrás foran facendo as caixas e como logo seguiría facendo Abanca. 

Na lista, multitude de empresas de fóra e dentro do país das que as herdeiras das antigas caixas foron saíndo do seu capital, pero tamén a maior empresa de residencias de Galicia, a compañía de telecomunicacións R, a conserveira Calvo ou a vella Pescanova. 

Porque a fusión das dúas caixas galegas en 2010 traía tamén consigo a enorme carteira empresarial de ambas, con máis de 200 empresas participadas e a necesidade de soltar lastre. Antes mesmo da súa unión, entre 2005 e 2010, a venda de diferentes participacións reportáralles ás dúas entidades 1.900 millóns de euros.

Abandonado xa o capital de Unión Fenosa, tras a adquisición da enerxética por parte de Gas Natural, as caixas impulsaron aínda varias empresas galegas como R, da que esta semana se soubo que volvería cambiar de mans coa opa que MásMóvil lanzou sobre Euskaltel, o seu actual propietario

En 2008, Caixanova mercou o 35,44% da compañía de cable que tiña Unión Fenosa, pasando a controlar a empresa co 66% das accións e co obxectivo, segundo manifestara a entidade, de manter a "galeguidade" da operadora 

Menos de dous anos despois, e case a un tempo coa fusión das caixas, o fondo de capital risco CVC Capital Partners, con sede en Luxemburgo, facíase cunha participación do 35% e unha opción de compra doutro 35% que consumaría só uns meses máis tarde, ata alcanzar o 70% do accionariado. Caixanova volvía quedar co 30% ata que, xa en 2015, Euskaltel compra todas as accións por case 1.200 millóns de euros. Aquela venda achegoulle a Abanca máis de 265 millóns

R, aínda mantendo marca e sede en Galicia, perdeu a súa galeguidade, a mesma á que aludira o presidente da Xunta sobre unhas caixas que viraron nun banco dun grupo venezolano. Por agora, Abanca conserva do pasado de Caixanova arredor de 8 millóns de accións en Euskaltel, o 4,5% do total, e aínda non está decidido se acudirá á opa de MásMóvil, que lles proporcionaría uns 90 millóns de euros. 

Sería desfacerse do último vestixio das caixas na compañía de telecomunicacións, apenas un símbolo da participación que as antigas entidades de aforro tiñan en tantas empresas galegas --e non galegas-- e ás que o proceso de fusión, o plan de recapitalización, as exixencias de Bruxelas e a súa fonda crise obrigaron a soltar lastre.

A antiga Pescanova é un dos exemplos. En 2011, xa como Novacaixagalicia (NCG), a entidade pasou en poucos meses de controlar máis dun 30% das accións da empresa a quedar a practicamente cero en catro operacións de venda, abandonando a firma alimentaria que logo acabaría na quebra coñecida.

Foi case a un tempo no que se desfixo tamén das pequenas participacións que NCG tiña na principal eléctrica portuguesa, EDP (1,2%), ou na concesionaria Brisa (2,2%). Un proceso de desinvestimento que continuaría en 2012 cando Novacaixagalicia vendeu o 10% de Autovía del Barbanza, o 44,7% do Banco Etcheverría, o 13% de Allarluz, o 3,5% de Sacyr ou o 2,6% de T-Solar. 

Naquela altura, antes da súa privatización total, Novagalicia Banco, a entidade propiedade de NCG, culminou a marcha dos restos das caixas galegas na conserveira galega Calvo tras longas negociacións para vender a un grupo italiano a participación indirecta que a entidade tiña a través de Ponto Inversiones, que ostentaba un 22,2% do grupo alimentario.

Pouco antes, fora a quenda de Geriatros. O colapso das caixas acabou por deixar en mans de multinacionais a empresa de residencias --agora denominada DomusVi-- con máis casos de coronavirus e máis polémica ao seu redor en Galicia. Foi outra das derivadas da desfeita das entidades e da súa fracasada fusión, que tamén se notou na dispoñibilidade de crédito no mundo da pequena empresa durante os últimos anos. 

As desaparecidas grandes caixas galegas entraron no sector das residencias de maiores en 2003, Caixanova e o Banco Gallego -entidade participada pola caixa do sur- mercaron a totalidade das accións de Geriatros, empresa galega fundada en 1994 que daquela facturaba uns 4 millóns de euros anuais.

Geriatros pasou a ser propiedade de Novacaixagalicia, que tamén xestionaba residencias de maiores a través de Sogaserso, sociedade creada dende a Xunta en 2006 en cuxo accionariado participaba cun 45% o Goberno galego. No ano 2010, tras o retorno do PP ao poder, o Executivo abandonou a entidade, que caeu nas mans das caixas pouco antes da fracasada fusión.

Con 27 residencias e unha vintena de centros de día, Geriatros pasou ao terreo da compra e a venda entre fondos de investimento multinacionais. NCG Banco vendeu na ao fondo de investimento portugués Magnum Capital. En 2015 foi vendida ao fondo francés PAI Partners por uns 300 millóns de euros, que tras formar un conglomerado no sector, acabou con Geriatros nas mans doutros dous fondos: o británico ICG e o francés SRS. 

Á fronte da compañía, sempre Josefina Fernández, conselleira delegada, que se incorporou a Geriatros no ano 2000, que en 2017 presentaba a nova marca, DomusVi, con sede en Vigo e que hai só uns meses daba conta, eludindo calquera responsabilidade, do impacto da COVID nos seus centros e advertindo dos perigos dun sistema público

Novagalicia non pararía aí, tras desfacerse pouco despois da súa participación en NH Hoteles e outras moitas compañías coas que foi saltando lastre ata que, a finais de 2013, o grupo venezolano Banesco quedaba cos restos das caixas galegas nunha venda na que foron recuperados apenas 1.000 millóns do rescate. Segundo acredita o Banco de España, outros 9.000 xa foron dados por perdidos

A partir de aí, Abanca continuou cun proceso de desinvestimentos aínda pendentes e que, por exemplo en 2014, reportoulle ao banco 34 millóns en 17 operacións tras desfacerse do 100% de Resgal Ferrolterra ou do 50% de Novamab, para pouco despois saír tamén do capital de Adolfo Domínguez, onde mantiña un 5%. 

Desde 2013 e ata 2018, a entidade bancaria sumou 800 millóns en vendas de importantes participacións industriais, sobre todo a través de grandes operacións anuais que empezaron con R en 2015 e seguiron logo con Cupa, CLH, Tecnocom ou Itínere.

No caso desta última, propietaria da Autoestrada do Atlántico (AP-9), o montante da operación foi duns 723 millóns de euros e significou a fin do derradeiro vínculo galego que quedaba nesa vía de comunicación. No verán de 2018, Sacyr oficializaba o acordo con Abanca e Kutxabank, as herdeiras das antigas grandes caixas de aforros galegas e vascas, a venda de cadansúas partes en Itínere Infraestructuras, o grupo empresarial propietario de Autopistas del Atlántico (Audasa). Xuntas sumaban o 55,6% do capital de Itínere e, no caso de Abanca, administraba as accións que foran de Novacaixagalicia.

Naquela altura, e á vez que estas grandes operacións, Abanca levaba a cabo tamén outras pequenas pero relevantes como as levadas a cabo no sector audiovisual galego, ao abandonar o capital de Filmax ou Filmanova, ou a saída de Cogami, de Vinum Terrae ou de aseguradoras como Artai.

Na actualidade, a maior participada de Abanca é Nueva Pescanova, cuxo control custoulle 41 millóns pero que ten un valor de 6,7. Ademais, a entidade herdeira das caixas galegas é a propietaria do Deportivo da Coruña, onde posúe algo máis do 76% dos títulos tras a capitalización da maior parte da débeda contraída e tras levar a cabo un rescate que evitou males maiores no club coruñés. Con ambas empresas endebedadas e en perdas, a folla de ruta marcada en ambos casos é case idéntica: a reestruturación máis axiña posible para unha futura venda e sen vocación de permanencia a longo prazo."                     (Miguel Pardo, Praza Pública, 04/04/21)