"En xullo do ano 2004 o alcalde da Coruña, Francisco Vázquez, e o
ministro de Fomento, Francisco Álvarez-Cascos, asinaban xunto co daquela
conselleiro de Política Territorial da Xunta, Alberto Núñez Feijoo, un convenio para
o desenvolvemento urbanístico dos terreos do Porto da Coruña, ligado á
construción do Porto exterior en Punta Lagosteira, e que serviría para
financiar estas custosas obras.
O texto salientaba que "os terreos liberados ofrécenlle
unha oportunidade única á cidade da Coruña para transformar a súa
fachada marítima e mellorar notablemente a súa estrutura urbanística".
Un total de 433 mil metros cadrados de terreo que na actualidade son dominio público portuario serían desafectados, para construír alí vivendas, hoteis, zonas comerciais e oficinas.
O convenio foi modificado en outubro dese mesmo ano 2004, xa co PSOE no
Goberno central e Magdalena Álvarez como ministra, incrementando ata un
50% a porcentaxe de vivenda protexida.
En calquera caso, tanto cunha
fórmula coma coa outra, o acordo supuña a privatización dun privilexiado
espazo no centro da cidade da Coruña, ocupando unha parte importante da
súa fachada marítima, coa que a Autoridade Portuaria esperaba obter
varios centos de millóns cos que financiar as obras do Porto exterior.
No programa electoral da Marea Atlántica prevíase
a "modificación da ordenación urbanística do sistema xeral portuario",
sinalando que a proposta supón "unha masiva apropiación privada dun
espazo público e a posta no mercado de nova oferta residencial e
terciaria nunha cidade que adoece dunha altísima porcentaxe de vivenda
desocupada e un gran volume de superficie comercial".
"A cidade
non pode repetir erros do pasado, tal e como aconteceu coas
intervencións claramente desafortunadas do Palexco-Centro de ocio. Faise
preciso, si, abrir á cidade ao mar, pero para recuperar espazos para
uso e desfrute da cidadanía, e non para construír edificios de uso e
volume como os previstos", destacábase, lembrando que o
proxecto prevé a construción de edificios de ata dez alturas en primeira
liña de mar, "nunha zona de especial afectación de impacto visual".
Este martes o alcalde, Xulio Ferreiro, reiterou no Foro Smart City,
en Madrid, a súa aposta -xa manifestada ao longo do verán- de
reformular este polémico proxecto, evitando a recualificación e
privatización dos terreos, pois "para pagar unha débeda da
Autoridade Portuaria non podemos tapar a fachada marítima da cidade, non
podemos poñer en perigo ao comercio local, nin podemos xerar barrios
novos de certa ‘exclusividade’ que axuden a dividir á poboación".
"Temos que abrir un proceso de reflexión, cremos que este tema é o
suficientemente importante para tomar as cosas con calma”, concluíu.
Como financiar o porto exterior?
O enfrontamento latente entre a Autoridade Portuaria e o Concello vén crecendo de intensidade dende o mes de xullo. O
porto Exterior de Punta Lagosteira suma dez anos de obras e uns 750
millóns de euros de investimento, 350 millóns máis dos previstos
inicialmente. A súa actividade e rendibilidade futuras non está en absoluto asegurada, tralo fracaso de varios dos proxectos empresariais
que nos últimos anos se barallaron para este faraónico espazo.
A
empresa chinesa Beijing 3E comprometérase en 2012 a investir 270 millóns
para poñer en marcha unha instalación enerxética. Tamén se retirou a
mexicana Pemex, que tamén en 2012 anunciara que instalaría no porto
exterior a súa base loxística para toda Europa, achegando 58 millóns.
E,
de igual xeito, Repsol segue reticente a completar a súa mudanza dende o porto interior da cidade. Idénticas dúbidas existen no que respecta ás comunicacións terrestres do porto -autovía e tren-, que dependen dos investimentos do Goberno central.
Na sinatura do convenio de 2004, Alberto Núñez Feijoo, en
representación do Goberno galego, sinalou que o Porto exterior da Coruña
se convertería "nun dos máis atractivos para o comercio” e que “a súa
execución creará miles de empregos de forma simultánea durante oito anos
e despois impulsará a industria".
A Autoridade Portuaria, que rexistrou o pasado ano máis de 4 millóns de euros de perdas
(uns números vermellos que continuarán), mantiña as súas esperanzas nos
millonarios ingresos que obtería da venda dos terreos no centro da
cidade. Porén, a explosión da burbulla inmobiliaria recortou en moito as
expectativas de retorno económico.
O propio presidente do porto
coruñés, Enrique Losada, valorou os terreos en 240 millóns, menos dun
terzo do custe de desenvolvemento de Punta Lagosteira. A Autoridade
Portuaria ten que facer fronte á devolución dos créditos solicitados
para o pagamento das obras (dous créditos que suman 330 millóns),
acumulando unha débeda crecente. Porén, o novo Goberno local deixou moi
clara dende a súa toma de posesión a súa intención de cumprir co
previsto no seu programa electoral.
O Concello aposta por unha reformulación do proxecto. Quere que se
complete a obra do Porto Exterior, pero esixe que o Goberno central se
faga cargo do seu financiamento. "Hai que ver por que A Coruña é
o único lugar onde non é o Estado o que asume as obras dun porto e se
intenta que o financiamento, que debería ser asumido por el, debe ser a
cambio de que a fachada marítima da Coruña se vexa prexudicada”,
sinalou Xulio Ferreiro, que pide que nesta cuestión Concello, Xunta e
Autoridade Portuaria fagan causa común ante o Executivo central.
De
feito, na súa intervención deste martes en Madrid, o alcalde pediu un
"debate sereno" que evite que a "presión da débeda da Autoridade
Portuaria" condene a cidade a "facer as cousas sen pensar" e engadiu que
esta débeda do Porto ten a súa orixe nunha "actuación relativamente
irresponsable en anos pasados". Apostou, finalmente, polo remate da obra
para "intentar que ese porto atraia valor e riqueza a A Coruña".
Pola contra, o presidente da Autoridade Portuaria, Enrique Losada,
reclama que se cumpra o disposto no convenio inicial, acusando a
Ferreiro de "improvisar" e de "non coñecer a realidade do porto".
Así
mesmo, apela a unha das cláusulas do convenio asinado por
Francisco Vázquez, referentes ao compromiso da Xunta e do Concello da
Coruña de "indemnizar" á Autoridade Portuaria se "finalmente non se
produce a reordenación urbanística dos terreos", compensándoa
polos "danos e prexuízos" causados "por insuficiencia de fluxos
financeiros para o desenvolvemento das obras" do Porto exterior.
O
convenio non especifica a contía destas indemnizacións, pero en calquera
caso, dende o Goberno municipal destácase que o Concello "cumpriu coas
obrigas impostas no convenio, que pasaban por modificar o PXOM".
Ferreiro acusa de feito á Autoridade Portuaria de ser quen non cumpriu a
súa parte: "a Autoridade Portuaria é a que non desafectou os
terreos e non promoveu a modificación do plan especial. Seguimos
agardando a que se nos presente o plan de seguimento de financiamento do
Porto Exterior”.
Dende o Concello destácase, ademais, que trala caída da demanda
inmobiliaria, o resultado da venda de terreos desafectados do peirao
interior "non garante a consecución do financiamento para a obra de
Punta Lagosteira".
“Que pasa se eses terreos se venden, se hipoteca a
fachada marítima da cidade, non para poñela ao servizo do ben común, e
aínda así só se consegue un terzo do que estaba previsto...de onde sairá
o resto?”, preguntouse hai unhas semanas Xulio Ferreiro, apelando á
procura doutras fontes de financiamento: “Na vez de teimar na
tese irreal de sufragar a actuación mediante métodos dos tempos da
burbulla inmobiliaria a Autoridade Portuaria debería centrarse en
renegociar as condicións de financiamento aprobadas en 2011 e conseguir
inversións do Goberno central para os accesos terrestres a Punta
Lagosteira”.
“Para resolver esta situación, non caben operacións de especulación, nin atallos, nin portas de atrás", engadiu.
Que fachada marítima para A Coruña?
A proposta do Goberno municipal pasa pola liberación dos actuais
terreos dos peiraos, para convertelos nun espazo de uso público e para
edificios dotacionais. Rexeita tanto a construción de vivendas coma de
zonas comerciais e de ocio, alertando sobre o prexuízo que a instalación
de novos complexos deste tipo terían para o comercio e hostalaría
actualmente existentes no centro da cidade: "Que impacto sufrirá o
comercio da zona Obelisco e da zona centro se temos aí grandes
superficies comerciais?”, preguntouse hai unhas semanas Xulio Ferreiro.
“Na Coruña temos un exemplo do que é construír espazos comerciais
sobredimensionados. Témolo nas aforas e no centro de ocio, que é algo
que está aí, tapando a fachada marítima da cidade, e que non se sabe que
facer con el; inténtaselle dar vida e nunca a ten. O que queremos é
evitar iso multiplicado por dez”, dixo.
"Un tempo novo no que acabou o ladrillo"
Na súa intervención no Foro Smart City, Xulio Ferreiro destacou que “estamos ante un tempo novo no que acabou o ladrillo, os enchufes, os espolios, o capitalismo ‘de amiguetes’".
"O que toca agora é falar de talento, de capacidade para crear riqueza e
emprego de calidade, de impulsar a universidade pública ou de
desmercantilizar ámbitos cos que nunca se tería que ter feito negocio,
como a sanidade”, dixo. "Intentamos que a política se constrúa doutra
forma, con outros obxectivos e outras linguaxes”, explicou.
Pola súa banda, a alcaldesa de Madrid, Manuela Carmena, dixo sobre o
rexedor coruñés que “cando coñecín a Xulio crin que era unha persoa que
tiña claro que o que quería era loitar pola xente e facer unha nova
política que ía a ter unha liña de actuación moi clara, que era a da
honestidade por riba de todo; esa liña ten que ver coa concepción propia
da democracia”. (Marcos Pérez Pena , Praza Pública, 18/11/15)
No hay comentarios:
Publicar un comentario