U.D. Ourense: un club que si é popular

"Unha débeda de máis de 2,5 millóns de euros, pagos pendentes de máis de 160.000 euros con antigos xogadores, e o incumprimento do concurso de acredores de 2006 condenaron un equipo que botou 13 tempadas en Segunda e que a piques estivo de eliminar ao FC Barcelona da Copa do Rei no 2000. Méritos xordos.

De entre as tebras xurdiu unha alternativa para non deixar sen fútbol o ourensanismo. A Plataforma SOS Ourense, que convocara manifestacións e presentara alternativas para evitar a desaparición, inscribía o 4 de xullo de 2014 a Unión Deportiva Ourense. A finais dese verán comezaba a competir. 

Facíao no chanzo máis baixo do fútbol galego, a Terceira Autonómica, cando ata hai uns meses a cidade vivía fútbol de Segunda B. A UD Ourense vén de acadar o seu obxectivo fundamental, chegar a Preferente, logo de tres ascensos consecutivos. Con máis de 1.300 socios e 14 equipos de fútbol base é xa o equipo máis representativo da cidade. Éo cun modelo sostible, onde o afeccionado é o gobernante.

“Aínda hai hoxe xente que agarda un tropezo para poder dicirche: ‘Xa cho dicía eu’, pero vano ter difícil”. “Xa non hai ningunha dúbida sobre que o Ourense somos nós, esa fase está máis que superada”. “Imposible facer unha valoración máis positiva destes tres anos, sobre todo co nivel de implicación da xente”.

 Estes tres testemuños correspóndense con tres piares do proxecto: Diego Soto, xogador e un dos capitáns da UD Ourense; Rubén Conde, secretario e directivo; e Modesto García, presidente da entidade, “cargos puramente testemuñais, pois non vemos un duro polo que facemos. Nin queremos que sexa así”, indican.

Fútbol popular: un raio que non cesa

O equipo ourensán é unha pola máis dun movemento coñecido como fútbol popular, baseado no principio de ‘un socio, un voto’, cunha ducia de exemplos. O decano estatal, o Atlético Club de Socios (2007), nace froito do descontento de seareiros do Atlético de Madrid coa xestión da familia Gil.

 Toman o exemplo do AFC Wimbledon (2002), e do FC United of Manchester (2005), os primeiros en explorar esta vía. Dentro deste grupo tamén hai exemplos coma os da UDO, nacidos trala desaparición dun histórico. É o caso de Unionistas de Salamanca (2013), fundado en homenaxe á UD Salamanca, ou a SD Logroñés (2009), fundada por afeccionados do CD Logroñés. Neste último caso, o equipo compite coa UD Logroñés, unha SAD fundada paralelamente. Algo semellante ocorre co Xerez Deportivo FC (2013), que aínda convive co Xerez CD SAD. 

Despois está o CAP Ciudad de Murcia (2010), erixido por seguidores do Ciudad de Murcia; o FC Tarraco (2012), sen ningunha filiación por outro club; o Avilés Stadium (2015), nacido da crise do Real Avilés; o CFP Orihuela Deportiva (2016); e a UD Aspense (2016), que ocupa o baleiro deixado polo club que desapareceu en 1998. Xunto con este crecemento paulatino, o fútbol popular fixo fronte este ano a unha baixa, a do CD Palencia Balompie, nacido en 2011 como continuador do CF Palencia, pero que co ascenso a Segunda División caeu en mans dun grupo inversor.

 O último desatino ocorreu o 23 de novembro. O novo presidente Javier Rodríguez e os seus achegados aprobaban a conversión en SAD (sociedade anónima deportiva) do club popular, algo que os propios estatutos prohibían. O cambio quedou anulado pola xustiza en decembro e agora os socios loitan por recuperar o seu mando.

Nada sen eles, os ex do CD Ourense

Un dos factores diferenciais da UD Ourense foi contar dende o comezo co apoio dos ex xogadores do CD Ourense. “Algún levaba catro ou cinco anos sen xogar e volveu ao campo por este equipo, porque o sentía seu”, lembra o presidente, que pon os exemplos de Victor Arias, Adolfo Domínguez Cendón ou Ramón Dacosta.

 Pero se os tres protagonistas deste relato teñen que dar un nome este é o de Antonio Dacosta, o adestrador das tres primeiras tempadas da historia da UD Ourense, ex do Deportivo, que chegara a xogar co Mallorca en Primeira, “e que cubriu a xogadores como Maradona”. 

Antonio Dacosta foi unha das persoas que sentiu máis fondo a perda do CD Ourense: “A débeda do club era asumible, había solucións… Pero hai que mirar ao feito e ao futuro. O fútbol non é so negocio e traer e levar xogadores dun lado para outro. Por iso eu me involucrei neste proxecto dende o inicio. E a experiencia ten sido moi positiva, malia que as veces sentísemos en carne propia como nos negaban axudas, campos…”. 

Logo de ascender a Preferente, Dacosta pode abandonar un club “imposible de entender sen este apelido ou o de Currás”, segundo lembra Rubén Conde. Tito Currás é central da UD Ourense e Fernando, xogador do CD Ourense dos 90 e 2000, coordina a base. Cristian Dacosta é un dos artilleiros unionistas.

O último en unirse foi Rubén Durán, que pasou de xogar en Segunda B co Marbella a Primeira Autonómica. “Isto é algo que só pode pasar nun club como a UD Ourense. Que alguén teña ofertas profesionais, pero que escolla volver á casa. O que pensou que viña aquí a marcar goles e facer florituras trabucouse.

 Foi todo esforzo”, sinala Soto, quen indica que neste equipo as personalidades dilúense. “Eu mesmo decidín dar un paso ao lado esta tempada. Foi frustrante porque vía que aínda que quixese, non podía achegar no campo. Pero o equipo está por riba de calquera xogador”, sinala o capitán, que o ano que vén comezará a adestrar na base da UDO, logo de anunciar a súa retirada.

A dura tarefa de tecer o músculo futuro

Na canteira é onde o equipo das Burgas quere dar un paso adiante. Na actualidade conta con 14 conxuntos, pero quédalles moito por facer: “Teñen que ser o músculo do futuro, pero agora mesmo están lonxe de selo. Só van os primeiros pasos”, asevera Soto, que sabe que “non hai cousa que máis lle guste a un seareiro que ter xogadores cos que se vexa representado no campo”.

O aluguer dos terreos para que os mozos xoguen é unha das partidas máis custosas para a UDO. “Na cidade hai unha enorme escaseza de campos, tendo en conta o número de licenzas. Nós alugamos os Salesianos (o ano pasado pagaron 12.680 euros ao colexio ourensán), e aproveitamos os poucos campos públicos que nos ceden”, explica o presidente. Este destaca o papel que esta tempada xogaron algúns canteiráns, coma o central Diego Pousa.

 A todos estes xogadores hai que sumarlles os dous equipos do Jinshajiang Road Primary School, un colexio de Shangai que leva as cores e viste a camiseta unionista por iniciativa do seu adestrador, o tamén ex ourensanista Cote Iglesias.

Malia as lesións, a UDO asegurou a segunda praza —só se viu superado polo Bande—, a falta de varias xornadas para o remate da Primera Autonómica, o que lles permite o cambio de categoría. Fíxoo diante de case 1.500 seareiros no Couto, “o templo do fútbol ourensán”. Os xogadores ergueron as bandeiras do extinto equipo e soaron os acordes do seu himno nun estadio polo que loitaron. O primeiro partido no que fora o campo do CD Ourense foi o 21 de decembro de 2014 (comezaron nos Remedios), diante do Palmés. “Había 2.000 persoas nun partido de Terceira Autonómica. Foi incrible”, rememora Modesto García.

O fútbol estatal como meta fundamental

Tamén no Couto xoga o Ourense CF SAD, nome que adoptou o Ponte Ourense CF SAD logo de confirmarse a desaparición dos vermellos, nun intento por ocupar o espazo que este deixaba. “En todas as películas ten que haber un malo. En parte estámoslle agradecidos”, sinala o máximo dirixente da UDO. 

O equipo do barrio da Ponte militou esta campaña en Preferente, cunha asistencia aos seus partidos que apenas sobrepasa o cento de afeccionados, nun estadio con capacidade para 6.000. Nos seus comezos, o equipo popular recibiu unha oferta da SAD ourensá. Tamén houbo contactos para fusionarse co Covadonga, o decano da cidade, que daquela militaba en Primeira Rexional. Con isto buscábase que puidera partir dunha categoría máis alta. “Con perspectiva, ir pola nosa conta foi o mellor que puidemos facer”, aclara o secretario.

 

“Unha das grandes virtudes deste club é a súa independencia. Para ben ou para mal, o que vaia pasar é cousa dos seus socios”, defende Soto. En xuño de 2016 a UD Ourense aprobou un presuposto —cumprirán tres anos de superavit—, do que tan só o 15% se correspondía con subvencións, cando a SAD chegara a depender case un 70% destas axudas.

 “E aínda temos sen cobrar as de 2016. O idóneo é que a porcentaxe fose do 30%, por respeto á masa social que representamos. Xa que deixaron morrer o CD Ourense, que polo menos agora non afoguen a UDO”, argumenta Modesto García. Co salto a Preferente, as obrigas do ascenso directo reláxanse. “Agora o reto é ser o equipo da provincia para chegar a Terceira o antes posible e devolver á cidade a onde, como mínimo, debe estar: unha categoría estatal”, sentencian.

ELAS TAMÉN XOGAN E GAÑAN

O seareiro da UD Ourense ten que multiplicarse. Aos partidos do conxunto masculino engadiu á axenda, dende a temporada 2015/2016, os do equipo feminino. A UDO Féminas arrancou en Segunda Autonómica para que as rapazas da cidade e da provincia puideran xogar a fútbol once, logo da desaparición do veciño UD Barbadás. Helena Ferreiro foi unha das compoñentes daquel conxunto ao que, igual que o CD Ourense, deixaron morrer. 

Agora exerce de centrocampista dun dos núcleos punteiros da Primeira División galega que, ás ordes de Rubén García, acadou o ascenso no seu primeiro ano de vida. “Na UDO todo o que vexo é ilusión. A do masculino transmítese a nós. E pola actitude do presidente, dos directivos e dos socios, somos conscientes de que hai unha aposta decidida por nós. Iso dános confianza”, comenta a xogadora. 

O club ourensán impulsou o ano pasado a creación da primeira Copa Diputación contra o Rúa no Couto, que se adxudicaron as locais. Dentro do fútbol popular, a SD Logroñés, o CAP Ciudad de Murcia e o FC Tarraco tamén teñen seccións femininas na súa estrutura. 

“É unha marabilla velas xogar. É un orgullo que leven o noso nome por toda Galiza, e aínda máis, sendo o único equipo feminino da cidade”, sostén o presidente da UDO Modesto García, nun xuízo tamén compartido polo directivo e secretario Rubén Conde. Este lembra que as rapazas sofren tamén o calvario dos campos e teñen que xogar en Velle, a varios quilómetros do centro de Ourense, o que dificulta o desprazamento dos socios. 

Helena comezou con 13 anos nos infantís do Celanova, que daquela eran mixtos. Tito Currás, capitán da UD Ourense, foi o seu primeiro adestrador. Pero como tantas outras cativas, tivo que mudar o seu rumbo. “A partir dos 14, as nenas non poden xogar con eles. Ou ben pasan a estar coas maiores ou optan, como moitas de nós, polo fútbol sala”, lembra quen foi xogadora do Cidade das Burgas, nunha cidade na que o futsal ten a supremacía. Xa con 18 consegue facerse un oco no fútbol once no Barbadás, até a disolución deste: “Non nos tiñan en conta na súa estrutura”. 

A UDO Féminas non é allea ao brusco salto de idade. Helena fala do caso das súas compañeiras Zaira (13 anos), Aída ou Andrea (ámbalas dúas con 15). Malia a súa corta idade, teñen gañado minutos e experiencia nunha tempada marcada polas lesións na que, como lembra Rubén Conde, algunha xogadora de campo tivo que pórse na portería. Fronte a estas dificultades, unha segunda volta de ensoño na que as unionistas presentaron a súa candidatura para o ascenso. 

“Era o noso obxectivo primeiro. Xa por nós, porque subir conleva unha boa subvención que faría máis doadas as cousas. Pero a metade de tempada tivemos que refalalo. E dende aquilo, todo foi a mellor, conta unha futbolista que ve un feixe de deberes pendentes aínda neste deporte: “Moitas compañeiras doutros equipos tiveron que marchar. E non a Estados Unidos ou Alemaña, a Portugal… Non se pode entender que nin en Primeira sexan profesionais co nivel que hai”.             (El Salto, 16/05/17)