Altri y el sistema del eucalipto incentivan la despoblación de la Galicia rural... El trato consiste en que el paisano cede su parcela de terreno a la macrofábrica, que lo explota -es decir, planta eucaliptos-, a cambio de una parte de los rendimientos... "Es un engaño, porque estamos regalando por un puñado de euros nuestro recurso más valioso. Como sociedad, nos estamos empobreciendo para enriquecer a grandes compañías extractivas que no devuelven nada al territorio"... Dos millones y medio de toneladas de eucalipto al año es lo que necesitará la macrofábrica de celulosa... se cultivan 5,5 millones de toneladas de este árbol en una extensión de 400.000 hectáreas en Galicia... "Haría falta plantar más para satisfacer la demanda de un sistema que ya de por sí no es sostenible" (Laura G. de Rivera)

 "Cuidamos de tu monte", anuncia la empresa Ence, dedicada a fábricas de celulosa que se nutren de plantaciones de eucaliptos en suelo gallego. "Lo que están diciendo, en realidad, es: Déjanos tu monte, nosotros lo trabajamos y tú vete a la ciudad", dice a Público Jaime Fagúndez profesor de Botánica en la Universidade da Coruña (UDC) y en el Centro de Investigación Interuniversitario de los Paisajes Atlánticos Culturales (CISPAC).

El trato consiste en que el paisano cede su parcela de terreno a la macrofábrica, que lo explota -es decir, planta eucaliptos-, a cambio de una parte de los rendimientos. Ante este panorama "todos los vecinos acaban cediendo su monte. Si los demás lo hacen, ¿tú qué vas a hacer? La presión es cada vez mayor", apunta.

El dinero que obtienen a cambio de ese alquiler es, sin embargo, una nimiedad teniendo en cuenta a lo que renuncian. "Es un engaño, porque estamos regalando por un puñado de euros nuestro recurso más valioso. Como sociedad, nos estamos empobreciendo para enriquecer a grandes compañías extractivas que no devuelven nada al territorio", denuncia este biólogo, profesor en el Máster Universitario en Biodiversidad Terrestre: Caracterización, Conservación y Gestión de la UDC.

Los suelos se empobrecen con el monocultivo intensivo, las especies endémicas se ven amenazadas, mientras los paisajes gallegos se eucaliptizan... "Nuestro sistema productivo no gana nada, no hay economía circular. Aquí solo nos quedamos con la explotación, la extracción, la contaminación".

Fábricas devoradoras

Dos millones y medio de toneladas de eucalipto al año es lo que necesitará la macrofábrica de celulosa -"empleada en sus dos terceras partes para fabricar pasta de papel"- que la empresa Altri planea construir en la provincia de Lugo. "Y eso es mucho eucalipto", comenta Fagúndez.

"Haría falta plantar más para satisfacer la demanda de un sistema que ya de por sí no es sostenible", apunta. Hoy, según el inventario forestal, se cultivan 5,5 millones de toneladas de este árbol en una extensión de 400.000 hectáreas en Galicia. "Aunque en realidad hay mucho más, que se ha ido extendiendo sin control", añade.

Resulta que este tipo de plantaciones están desvinculadas del uso tradicional de la tierra, en que las propiedades eran pequeños minifundios, con huertas, pequeños cultivos y uso ganadero. Todo esto desaparece ante el avance devorador de la industria de celulosa que se nutre de eucalipto.

"El sistema del eucalipto incentiva a la despoblación, expulsa a la gente del territorio", advierte este gallego experto en biodiversidad.

Ocupación del área rural

El proyecto de Altri tiene en su diana Palas de Rei, un municipio en la sierra del Careón, espacio natural protegido. Allí, pretende ocupar nada menos que 300 hectáreas, "en una zona que se pretendía incluir en la Red Natura 2000", explica Fagúndez.

"Es un área muy especial, con un complejo geográfico singular de rocas serpentinas que crean un suelo con unas condiciones únicas. Esto hace que sea como una isla de biodiversidad con especies endémicas que solo están ahí, algunas de ellas incluidas en el catálogo de especies amenazas de Galicia", nos cuenta este investigador.

Pero no solo eso. El complejo industrial necesitaría una gran cantidad de agua para funcionar, "que se piensa obtener de una derivación del Ulla". A cambio, expulsaría al aire grandes cantidades de dióxido de carbono y un olor característico, igual que el que tienen que soportar los vecinos de otra celulosa gallega, en Ence, Pontevedra.

Por otra parte, las características propias del eucalipto no favorecen ni la biodiversidad, ni el paisaje natural gallego. "Tiene un crecimiento muy rápido, con turnos de corta en poco tiempo -12 años- y el laboreo de la tierra para la plantación tiene un gran impacto en el suelo", nos dice. Son, por otro lado, árboles que exigen gran cantidad de nutrientes y agua para prosperar.

A pesar de todo ello, la Xunta de Galicia aprobó el pasado viernes 14 una declaración de impacto ambiental que considera el proyecto como "ambientalmente viable". ¿Cómo ha podido ser favorable a pesar de todas las evidencias científicas que existen en contra?, se pregunta Fagúndez."                       (Laura G. de Rivera , Público, 22/03/25)

“Los Asesinatos de Ferrol”

 

 

"10 de marzo de 1972. Ferrol. Huelga general y asesinato de dos trabajadores. El conflicto tuvo origen en la lucha de los trabajadores de la Empresa Nacional Bazán por su convenio, desembocando las desavenencias con la dirección de la empresa, en una serie de encierros y una manifestación.  

 El día 10 de marzo la policía armada disparó contra los manifestantes, matando a los obreros de Bazán, Amador Rey y Daniel Niebla y causando más de 30 heridos, algunos de ellos, como Julio Aneiros, en estado muy grave. Se declaró una huelga general en la ciudad que duró varios días. En el caso de los trabajadores de Bazán se prolongó hasta el día 20.

 En esos días y siguientes más de 150 personas fueron detenidas. Se procesó a 23 militantes en el TOP y además a 8 de ellos se les procesó también por lo militar, en consejo de guerra. El “Juicio de los 23” se celebró en julio de 1975 y fue el último proceso importante del TOP. 

El fiscal pedía penas entre 17 años de cárcel y 4 meses para el que menos. La sentencia condenó a Rafael Pillado, Manuel Amor Deus y José María Riobó a 7 años de cárcel; a Pedro López Bonome, a 5 años; a Julio Aneiros, a 3 años y siete meses; a Luis Fernández, a 2 años; a Manuela Valcárcel, Manuel López, Eduardo Loureiro e Ignacio Fernández Toxo, nuestro exsecretario general confederal, a 1 año. Los demás fueron absueltos. 

 Para conservar la memoria sobre estos hechos, y para reconocer la lucha sin-dical, CCOO impulsó el reconocimiento del 10 de marzo como Día de la Clase Obrera Gallega. Como parte de este labor, en 1991, creó la Fundación 10 de Marzo, cuya principal misión es organizar el archivo histórico del sindicato, a la vez que promo-ver el estudio e investigación sobre la historia del sindicalismo y contribuir a la recuperación de la memoria histórica contemporánea de Galicia, entre otras funciones.

 El empeño de CCOO consiguió que el Parlamento de Galicia aprobase en 1997 una declaración institucional donde hacía constar el especial significado de esta fecha. El 9 de marzo de 2006, en el último mandato de Manuel Fraga, la Cámara autonómica aprueba una proposición instando a la Xunta de Galicia a «sumarse expresamente a los actos del 10 de marzo, en conmemoración de lo que las organizaciones sindicales gallegas denominan "Día de la Clase Obrera Gallega", y reconocerlo como fecha de referencia de todos los esfuerzos y sacrificios que los trabajadores y trabajadoras gallegas hicieron en 1972, individual y colectivamente, para contribuir a traer pacíficamente la democracia».

 Actualmente está en proceso de producción un documental sobre los sucesos de Ferrol de 1972, en que colaboran el Sindicato Nacional de CCOO de Galicia y su fundación."

 (La Forja - CCOO)

Una comunidad de montes vence al Celta de Vigo y frena la construcción de un centro comercial y un estadio.. Los comuneros de Tameiga consiguen torcerle el brazo a la empresa de Marián Mouriño y accede a renunciar al 99% del terreno que intentaba ocupar con una ciudad deportiva que el pueblo rechazó con grandes movilizaciones

"El pasado domingo 26 de enero, los comuneros y comuneras de Tameiga (Mos, Pontevedra), aprobaron en asamblea un acuerdo histórico. Han conseguido torcerle el brazo al Celta de Vigo y negociado que la empresa frene la construcción de un centro comercial, un pabellón, un estadio para 5.000 personas y un enorme aparcamiento en sus terrenos mancomunados.

Tras siete años de luchas incesantes, la Comunidade de Montes e Veciños en Man Común de Tameiga votó mayoritariamente a favor de la nueva delimitación del proyecto conocido como GS360 de la empresa de Marián Mouriño en lo que afecta a los terrenos de la parroquia. La directiva había llegado a un preacuerdo con el Celta que el pasado domingo fue ratificado por el órgano decisor de la comunidad: la asamblea de los vecinos y vecinas comuneras.

Este acuerdo establece que el Celta renuncia a ocupar suelo de Tameiga en casi toda su totalidad. De las más de 150 hectáreas amenazadas por el proyecto GS360 al comienzo del proyecto, el club finalmente se quedará con un total de apenas 1,5 hectáreas de propiedad comunal: alrededor de un 1% de lo planteado. De estas, una hectárea corresponde a la parcela actualmente ocupada por las instalaciones de Viveiros Adoa. Los 5.000 metros cuadrados restantes estarán destinados a la ampliación de un tramo de la carretera contigua (EP-2605) y a la construcción de dos rotondas.

Además, la no ocupación de los terrenos forestales en Tameiga reduce drásticamente las afectaciones a varias traídas de agua inicialmente perjudicadas, una reclamación prioritaria para las vecinas y vecinos de esta parroquia de Mos.

“Para nosotros, es un gran logro”, celebraba el domingo el presidente de la Comunidade de Montes, César Lago, que añadía: “Tras siete años de movilización vecinal, hemos conseguido preservar el monte comunal y proteger las traídas de agua que abastecen a unas 5.000 personas”. “A partir de ahora, seguiremos trabajando para que las obras del Celta afecten lo menos posible tanto a la cantidad de agua disponible como a su calidad”, remataba.

Con la aprobación de la propuesta por parte de los vecinos comuneros de Tameiga, la Comunidad de Montes no continuará con las acciones legales contra el Celta y el proyecto GS360, a cambio de que el club de fútbol vigués se comprometa a no ocupar nunca en el futuro terrenos del monte vecinal de Tameiga."         ( Javier H. Rodríguez , El Salto, 27/01/25)

Rural e con alta natalidade: Lourenzá, Meira... nestes concellos si hai nacementos... en Lourenzá, o número de traballadores de orixe estranxeira representan xa o 9% da poboación do concello... en Meira, as persoas procedentes do estranxeiro xa supoñen o 12,6% da poboación

 "O 2023 (último ano con datos oficiais) pechouse cun mínimo de nacementos na serie histórica en Galicia: 14.004 nenos e nenas, case seis mil menos que dez anos antes. O descenso afecta a todo o territorio, dende as cidades ata os concellos menos poboados, pero é nas zonas rurais onde este descenso da natalidade ten efectos máis visibles, deixando moitas localidades sen apenas nacementos. 24 concellos tiveron menos de dez inscricións de bebés nos últimos cinco anos, unha listaxe na que destaca A Teixeira (ningún nacemento dende 2018) ou Negueira de Muñiz, Gomesende, Parada de Sil, Pontedeva, Muras, A Arnoia, Quintela de Leirado e Carballeda de Avia, todos con menos de cinco nacementos en cinco anos.

A falta de nacementos acrecenta o envellecemento de todos estes lugares, situados en Ourense ou en zonas montañosas da provincia de Lugo e déixaos sen infancia ou cunha xeración nova moi reducida, á espera unicamente da posible chegada de familias con crianzas en idade escolar dende outros territorios.

Porén, non toda a Galicia rural rexistra esta escaseza de nacementos. Hai varios concellos que presentan nos últimos anos taxas de natalidade que mesmo superan a media galega. 

Nalgúns casos esta circunstancia é froito da casualidade (a coincidencia no tempo de varios nacementos en familias da localidade) e constitúe un fenómeno efémero, con cifras que non se volven repetir en anos seguintes. Pero noutros estamos ante tendencias consolidadas, favorecidas por algún contexto favorable que fai máis atractivo vivir nun concello para familias novas (abundancia de postos de traballo, bos servizos públicos, boas comunicacións...) ou por medidas incentivadoras postas en marcha polos gobernos municipais.

Galicia presenta unha taxa de natalidade de 5,38 nacementos por cada mil habitantes (datos de 2023). Un total de 75 concellos superan ese dato tomando como referencia os datos de 2021, 2022 e 2023 e facendo unha media entre eles para evitar as distorsións que puntualmente pode provocar un ano con moitos ou con poucos nacementos. A maior parte pertencen ás provincias de Pontevedra e A Coruña e corresponden a localidades das contornas das grandes cidades ou a vilas situadas en comarcas. A listaxe, de feito, está encabezada por Salceda de Caselas, Ribadumia, Mondariz-Balneario, Oroso e O Porriño.

Pero nela tamén aparecen concellos situados lonxe das zonas urbanas, algúns deles claramente rurais e afectados polo envellecemento e o despoboamento. É o caso de Larouco, con dez nacementos en tres anos (unha cifra notable para un concello de 444 habitantes) ou Verea, outra pequena localidade ourensá de 964 habitantes que sumou 20 nacementos entre 2021 e 2023.

Destacan tamén varios concellos lucenses, como Lourenzá (41 nacementos en tres anos nunha localidade de 2.115 habitantes), Triacastela, Láncara, Meira, A Pastoriza, O Valadouro ou Castro de Rei.

E tamén localidades como Curtis, eminentemente rural cunha economía na que se mestura a produción agrogandeira coa actividade insdustrial, que é despois de Oroso o concello coruñés cunha maior taxa de natalidade.

En Pontevedra chaman a atención os datos de Rodeiro, na comarca do Deza, con 41 nacementos en tres anos para unha poboación que supera por pouco os dous mil habitantes. Ou tamén os do Rosal, no Baixo Miño, unha localidade principalmente rural, con grande importancia da produción vitivinícola, que sumou 128 nacementos en tres anos nunha poboación de 6.431 habitantes.

En total hai unha quincena de concellos maioritariamente rurais que no período 2021-2023 tiveron unha taxa de natalidade e unha taxa de fecundidade (número de nacementos por cada mil mulleres entre 15 e 49 anos) superiores á media galega: 5,38 e 27,05, respectivamente. 

O caso de Verea, en Ourense, é especialmente significativo. Trátase dun concello -situado na raia seca con Portugal, a 9 minutos de Celanova e a 27 minutos do centro de Ourense- moi pouco poboado (955 habitantes o 1 de xaneiro de 2024), pero que chama a atención porque dende o ano 2020 vén rexistrando un importante ascenso, dende as 912 persoas que estaban rexistradas nese momento. Algo bastante pouco usual para unha localidade rural que, ademais está moi envellecida: o 49,7% da súa poboación ten máis de 65 anos. Verea sitúa como obxectivo recuperar o nivel dos mil habitantes que perdeu en 2016 e que lle daría dereito a máis ingresos.

Algo comezou a mudar nesta localidade nos últimos anos. Gobernado polo PSdeG-PSOE entre 1987 e 2007 e polo PP entre 2007 e 2019, nese ano Xosé Antonio Pérez Valado (BNG) converteuse en alcalde con tres dos sete concelleiros e catro anos máis tarde obtivo unha esmagadora maioría absoluta co 87% dos votos e os sete edís en xogo.

Na súa xestión aparecen as mesmas axudas por nacemento ou adopción que moitos concellos ofrecen -dende o 2021 Verea achega 300 euros ás familias que rexistren un bebé-, pero sobre todo unha política municipal de vivenda que está achegando novos residentes, especialmente persoas novas e familias con crianzas. O Goberno local creou un banco municipal de vivendas baleiras que localiza e difunde os inmobles que están dispoñibles nas distintas parroquias e que poden ser habitados. Ademais, exerce unha mediación cos propietarios para facilitar a venda ou o alugueiro para as persoas interesados.

Igualmente, o Concello conta con catro vivendas sociais que poden ser alugadas cun prezo reducido para quen o solicite. Tres delas foron recuperadas con fondos propios e outra cunha achega da Xunta. Ademais, neste momento está a recuperar unha quinta vivenda, un proceso necesario ao que o Goberno local quere sumar novos inmobles, reclamando para isto a colaboración da Xunta. Pois, destaca, a demanda de vivenda por parte de persoas que se queren instalar na localidade supera amplamente á oferta existente.

Lourenzá e Meira: a vitalidade da provincia lucense

Na provincia de Lugo hai varios casos de concellos rurais que amosan unha vitalidade por riba da media. É o caso, por exemplo de Lourenzá, que dende o 2019 vén mantendo a súa cifra de habitantes nun contexto xeral de descensos, pasando de 2.140 nese ano a 2.098 cinco anos máis tarde. A esa estabilidade contribuíu un elevado número de nacementos (65 en cinco anos), unha cifra notable para unha localidade de dous mil habitantes.

De feito, aínda que sexa unicamente a xeito de anécdota, o primeiro neno nacido na Mariña neste 2025 foi o dunha familia da localidade, o pequeno Adam, fillo dunha familia de orixe marroquí que reside dende hai anos en Lourenzá.

En Lourenzá dende o 2015 goberna Rocío López García, do PSdeG-PSOE, que nese ano acabou con décadas de xestión do PP e encadeou a primeira de tres maiorías absolutas. Na súa xestión destacan as axudas para a rehabilitación de vivendas do casco histórico da localidade e a vitalidade económica da localidade, que nos últimos anos atraeu un importante número de traballadores e traballadoras de orixe estranxeira, que representan xa o 9% da poboación do concello.

Poderíase facer unha análise semellante no caso de Meira, un pequeno concello de 1.756 habitantes que dende o 2018 (1.711) vén mantendo e mesmo aumentando a súa poboación. A iso contribúe a súa proximidade á capital provincial (35 minutos) e o seu notable número de nacementos: 30 en só tres anos, entre 2021 e 2023. 

A localidade tamén comezou a recibir unha cantidade importante de persoas procedentes do estranxeiro, que xa supoñen o 12,6% da poboación. Gobernada por Antonio de Dios Álvarez (PSdeG) dende o 2015, forma parte do GDR Montes e Vales, que puxo en marcha unha páxina web para informar das vivendas dispoñibles e das posibilidades do emprendemento de negocios."                 (Marcos Pérez Pena , Praza.gal , 19/01/25)

Una multitudinaria manifestación abarrota Vigo, contra la privatización sanitaria orquestada desde la Xunta... Decenas de miles de personas acuden al llamado de SOS Sanidade Pública para reclamar “la reconstrucción del área sanitaria de Vigo”, diezmada por la privatización de servicios y los sobrecostes del Álvaro Cunqueiro

 "Decenas de miles de personas han abarrotado las calles más céntricas de Vigo para reclamar “la reconstrucción” del área sanitaria de Vigo, cuyos servicios cada vez están más diezmados por la saturación de la Atención Primaria y las privatizaciones de las asistencias en el Hospital Álvaro Cunqueiro. Un centro hospitalario que hoy sabemos que tuvo un sobrecoste de 470 millones de euros gracias al contrato ejecutado por la Xunta de Galicia, gobernada entonces por Alberto Núñez Feijóo.

El llamado lo emitió la plataforma SOS Sanidade Pública, que aglutina a buena parte de los sindicatos y asociaciones más críticas con la agenda neoliberal del Gobierno gallego, hoy comandado por Alfonso Rueda. Los propios portavoces, que señalan el éxito de la marcha, han puesto el foco en reclamar las responsabilidades políticas por las condiciones de licitación y construcción del Hospital Álvaro Cunqueiro y defender las medidas necesarias para reconstruir el área sanitaria y dotarla de los recursos necesarios para conseguir una asistencia totalmente pública y de calidad. 

Durante la semana, Manuel González Moreira, portavoz de SOS Sanidade y miembro de la CIG ha venido criticando el sistema empleado por la Xunta: “Queremos recuperar el control público del Cunqueiro. Es muy importante recuperar la gestión pública del hospital y ampliar sus estructuras, que no se construyeron. En el momento de la licitación, el proyecto constructivo inicial era uno y el que se construyó, otro (...)”. También ha pedido que se aparte del Servizo Galego de Saúde “el negocio de la sanidad privada”.

A la marcha se han unido la mayor parte de los sindicatos y los partidos de la izquierda y el centro izquierda de Galicia."                    (Javier H. Rodríguez , Juancho Everman, El Salto, 16/05/25)

A Galicia que naceu no estranxeiro... unha poboación nova, crecente e esparexida polo país... na Coruña e Ourense o peso da poboación nacida no estranxeiro rolda o 16,5% e en Vigo e Lugo está preto do 14%. Porén, trátase dunha realidade que xa se estendeu por practicamente todo o país... con máis do 15% en Monforte, Sada, Arteixo, O Barco, Barbadás ou Lalín... en moitos concellos rurais, a inmigración do exterior está a equilibrar en parte a marcha de poboación nova ás zonas urbanas. Nos últimos tres anos a poboación nacida fóra do Estado triplicouse en San Xoán de Río e duplicouse en Mondariz-Balneario, Triacastela, Parada de Sil, Vilasantar ou Muras... Esta poboación provén de moitos lugares, pero na lista destaca Venezuela, país de nacemento de máis de 53 mil persoas, seguida de Colombia (28 mil) e Brasil (20 mil). Portugal e Arxentina superan as 18 mil persoas, e Suíza, Cuba e Perú roldan as 14 mil. Despois aparece Marrocos (12 mil) e Uruguai, República Dominicana e Francia roldan as dez mil... aparecen reflectidos os efectos de migracións galegas anteriores, cunha gran presenza de persoas nacidas en Suíza e agora residentes en concellos de Bergantiños e a Costa da Morte e moitas persoas con orixe en Francia e que viven en concellos do leste das provincias de Lugo e Ourense, como A Rúa. Nun grupo de oito concellos (Monfero, Valdoviño, Abegondo, Friol, Mañón...) a comunidade con raíces foráneas máis importante é a británica. En catro moi próximos (Avión, Beariz ou A Lama) dominan os nacidos en México. Na Illa de Arousa, Catoira, Sandiás ou Meis o colectivo primeiro é o das persoas nacidas en Alemaña. E en Carnota e Muros priman os nacidos nos Estados Unidos (Marcos Pérez Pena)

 "Galicia está a mudar a súa pel e, de feito, moitas cousas cambiaron xa. Abonda con saír á rúa e observar a realidade de cidades e vilas (e tamén aldeas) nas que viven cada vez máis persoas con orixe noutros países e noutros continentes. Diferentes voces, diferentes acentos, proxectos de vida que escolleron Galicia para se desenvolver, por amor, por necesidade e, ás veces, por casualidade. 

Dos 2.705.833 habitantes cos que Galicia contaba o 1 de xaneiro de 2024, o 5,7% ten nacionalidade estranxeira pero unha porcentaxe máis importante -o 11,3%- naceu fóra do Estado español. A cifra é cativa se a comparamos coa que se rexistra no resto do España, pero está a medrar con rapidez: un 22% máis en tres anos. Ademais, o peso desta poboación nacida no estranxeiro é moito máis importante nalgunhas zonas e, sobre todo, en determinados grupos de idade. Así, por exemplo, as porcentaxes medran ata o 18,9% entre os 25 e 44 anos.

O gráfico anterior representa as moi diferentes pirámides de idade que presenta a poboación galega nacida no Estado (en azul) e a poboación galega nacida no estranxeiro (en amarelo). A primeira ten o seu nivel máis amplo no grupo de idade entre 45 e 49 anos e comeza a enfraquecer por debaixo desa idade, conformando unha base de poboación nova cada vez máis reducida. 

En cambio, a poboación galega nacida no estranxeiro é moito máis nova e neste momento concentra o seu maior número entre os 30 e 40 anos. O presente -e sobre todo o o futuro- da xeración máis activa de galegas e galegos ten, cada vez máis, a súa orixe noutro país.

Como veremos máis adiante, unha parte significativa deste conxunto de galegos e galegas nacidas no estranxeiro -máis de 300.000- reside nas cidades e nas súas áreas metropolitanas. Así, na Coruña e Ourense o peso da poboación nacida no estranxeiro rolda o 16,5% e en Vigo e Lugo está preto do 14%. Porén, trátase dunha realidade que xa se estendeu por practicamente todo o país. Os datos do último censo amosan porcentaxes de poboación nacida fóra do Estado de máis do 15% en Monforte, Sada, Arteixo, O Barco, Barbadás ou Lalín.

Ademais, en moitos concellos rurais, a inmigración do exterior está a equilibrar en parte a marcha de poboación nova ás zonas urbanas. Nos últimos tres anos a poboación nacida fóra do Estado triplicouse en San Xoán de Río e duplicouse en Mondariz-Balneario, Triacastela, Parada de Sil, Vilasantar ou Muras.

Esta poboación nacida fóra do Estado provén de moitos lugares, pero na lista destaca Venezuela, país de nacemento de máis de 53 mil persoas, seguida de Colombia (28 mil) e Brasil (20 mil). Portugal e Arxentina superan as 18 mil persoas, e Suíza, Cuba e Perú roldan as 14 mil. Despois aparece Marrocos (12 mil) e Uruguai, República Dominicana e Francia roldan as dez mil. 

Nesta listaxe obsérvase, iso si, unha mestura de países dos que nos últimos anos están a chegar grandes continxentes de poboación inmigrante (Venezuela, Colombia, Cuba, Perú...) con outros lugares nos que se pode supoñer que unha parte significativa da poboación nacida alí son descendentes de galegos e galegas emigradas previamente (Suíza, Francia, Alemaña, Reino Unido... e, parcialmente, algúns países latinoamericanos).

No mapa anterior debúxase en cada concello o país de nacemento máis frecuente da súa poboación -despois do propio Estado español-. O deseño resultante fálanos do movementos migratorios máis habituais nos últimos anos, cunha presenza moi importante da poboación nacida en Venezuela -sobre todo na Coruña, Pontevedra e Ourense- e Colombia -máis en Lugo e Ferrolterra-. Tamén destaca a importante inmigración marroquí na Terra Cha; a destacada presenza de poboación chegada de Perú en Viveiro ou Cambados ou a chegada de persoas dende Romanía en Guitiriz, Begonte, Arzúa ou Becerreá

Tamén aparecen reflectidos os efectos de migracións galegas anteriores, cunha gran presenza de persoas nacidas en Suíza e agora residentes en concellos de Bergantiños e a Costa da Morte e moitas persoas con orixe en Francia e que viven en concellos do leste das provincias de Lugo e Ourense, como A Rúa. Nun grupo de oito concellos (Monfero, Valdoviño, Abegondo, Friol, Mañón...) a comunidade con raíces foráneas máis importante é a británica. En catro moi próximos (Avión, Beariz ou A Lama) dominan os nacidos en México. Na Illa de Arousa, Catoira, Sandiás ou Meis o colectivo primeiro é o das persoas nacidas en Alemaña. E en Carnota e Muros priman os nacidos nos Estados Unidos.

Na táboa debullamos os datos, dando conta dos tres países de orixe máis frecuentes en cada concello, cun gran número de realidades diversas, con presenza destacada de persoas nacidas en Ucraína -chegadas nos últimos dous anos- en San Xoán de Río, Manzaneda ou Mondariz-Balneario. Pero tamén de Honduras en varios concellos lucenses (Navia de Suarna, Samos ou Pedrafita) e mesmo de Moldavia, Bulgaria, Cabo Verde (en Burela) e Mauritania (en Ribeira, ligados á pesca nesas augas). Unha información moi completa que ofrecemos en aberto.

As comunidades con orixe noutros países máis importantes cuantitativamente localízanse en todo caso nas sete cidades, encabezadas por Venezuela en todas elas, agás en Lugo e Ferrol, onde son máis as persoas nacidas en Colombia, que no resto das cidade é o segundo país de orixe máis habitual. Despois, en Vigo destaca a gran presenza de persoas procedentes de Arxentina e Brasil; na Coruña as chegadas de Perú e Cuba.

O peso das persoas nacidas no estranxeiro medra nas idades centrais, especialmente entre os 25 e os 44 anos. Na Coruña, por exemplo, un terzo da poboación entre 25 e 34 anos (o 32%) naceu fóra do Estado, unha porcentaxe que rolda o 30% en Ourense e Lugo, o 26% en Santiago e Vigo e o 20% en Pontevedra e Ferrol.

Nos grupos de idade entre os 15 e os 24 anos, entre os 35 e 44 e entre os 45 e 54 anos as porcentaxes tamén superan amplamente a media. A poboación nacida fóra do Estado baixa entre a infancia (neste caso, aínda que a orixe das familias sexa fóraneo, cada vez son máis os nenos e nenas que xa naceron aquí) e tamén por riba dos 65 anos.

Ademais de nuns determinados grupo de idade, a poboación nacida fóra do Estado tamén se concentra en determinados barrios. Poñemos como exemplo os mapas da Coruña e Vigo con datos por sección censual, equivalentes a agrupacións de rúas. 

Na Coruña o debuxo é moi claro, acadando a poboación nacida no estranxeiro as maiores porcentaxes nos barrios situados a carón da Rolda de Outeiro: Agra do Orzán, Os Mallos, Sagrada Familia e Ventorrillo. Os valores roldan o 30% en toda esta superficie, chegando a acadar un máximo do 39%. Noutras zonas da cidade, como Labañou, Castrillón ou Os Castros tamén se acadan porcentaxes importantes, que descenden por debaixo do 10% no Ensanche.

De igual xeito, en Vigo a poboación nacida no estranxeiro concéntrase, por unha banda, no Berbés e Beiramar, e pola outra, no Calvario e nas rúas próximas á Travesía de Vigo e á estación de Urzaiz, con porcentaxes que se achegan ao 30%, aínda que sen chegar aos máximos que se rexistran na Coruña. O contraste co resto da cidade é moi grande, pois na maior parte do termo municipal, tanto nas parroquias do interior coma en barrios como Bouzas ou Navia, non se chega ao 10%."

(Marcos Pérez Pena , Praza Gal, 29/12/24, gráficos no orixinal)

Ana Pontón e Alfonso Rueda... Feijóo navegou unha táboa de surf. Cuarto e metade de galeguista en Lalín, ultra na COPE e progre e moderado na Sexta. De fondo, cero. Un significante baleiro. O PPdeG é unha máquina de poder eficaz, pero orfa de ideas ou proxecto... Ana Pontón é a candidata non só, mesmo non tanto, do nacionalismo galego como do conxunto das esquerdas. Non sería posible sen un certo tipo de discurso. Digo máis: sen un certo estilo... debería expresar, un proxecto alternativo de modernización do país... Un defensor das esencias, instalado na comodidade doutrinal, non faría máis que frustrar, unha vez máis, a oportunidade... Ten que disolver as reticencias que aínda xera e crear confianza (Antón Baamonde)

 "1. Todo vai moi á presa. Os zurcidos do mundo, neste entretempo, están descoséndose a ollos vista. Os signos multiplícanse por todas partes. Na vida social e política a razón e o xuízo, os fundamentos dunha sociedade civilizada, están sendo arrombados nun recanto. É a era dos falabaratos. Non só a indiferenza, tamén a brutalidade aumenta a ollos vista. Tanto que podemos temer que o mal medre sen que ninguén saiba como contrarrestalo. Escribo isto porque o que diga a continuación pode estar escrito na auga en menos que canta un galo.

2. O máis notable das pasadas elecións galegas de febreiro non foi tanto o éxito de Ana Pontón como o desfondamento do PSdeG. Nun editorial o Faro de Vigo describe así a súa situación: “Trátase dun PSdeG de extrema fraxilidade, case marxinal”. E así é: desdebuxado, sen personalidade propia, o socialismo galego pagou coa derrota as propias culpas, pero tamén a xenreira contra Sánchez. A máquina de demonizar da prensa madrileña funciona de modo moi eficiente. Son engrenaxes que trituran moi ben. Pedro Sánchez está á altura de Puigdemont ou Pablo Iglesias, tal vez máis abaixo. Se alguén pensaba que a Brunete mediática e a xudicial deterían o fogo dos seus canóns ante un partido de Estado como o PSOE estaba equivocado. Iso non quita que nas elecións xerais e municipais o PSdeG manteña posicións moi por riba dos nacionalistas. Unha cousa é unha cousa e outra cousa é outra cousa, dixo Baltar vello. Neses ámbitos o BNG non é aínda competitivo.

Por outra banda, dende a sede do PSdeG, na compostelá rúa do Pino –excelentes vistas sobre San Caetano- non se manda nada. Ferraz manda, a confederación de alcaldes galos manda nas súas tribos respectivas, pero o PSdeG, orfo de discurso e de organicidade, está coxo, manco e cego.

3. Así que todo parece resumirse na dialéctica entre Alfonso Rueda e Ana Pontón.

Rueda, é o mesmo que Feijóo? Esa é a pregunta. Visto dende lonxe, o PP de Galicia está, a día de hoxe, descapitalizado. Intelectual, politicamente descapitalizado. Con Fraga o PP tiña un contido político e simbólico: a Administración única, os gaiteiros no Obradoiro e o consenso lingüístico debuxaban unha singularidade. Feijóo, que odiaba todo iso, navegou unha táboa de surf. Cuarto e metade de galeguista en Lalín, ultra na COPE e progre e moderado na Sexta. De fondo, cero. Un significante baleiro. O PPdeG é unha máquina de poder eficaz, pero orfa de ideas ou proxecto.

Non se trata, ou non se trata só, do camiño a escoller. Entre o par moderación centrista/radicalismo de dereita ou galeguismo/centralismo, o PP de Galicia, urxido polos ventos de Fronda que nacen na Serra do Guadarrama, parece decantarse polo centralismo e a extremosidade, declinados iso si en ton menor, sen espaventos. Pero máis aló desa disxuntiva, o Goberno galego parece estar en mans de xentes con carreira, sobre todo funcionarial, pero sen ideas. Non se divisan, volvo repetir, ideas ou proxecto. Dá a sensación de que se erguen cada mañá a ver se pillan unha voando no aire, como unha bolboreta que se lles escapa. Unha lástima, porque, ao final, son o Goberno galego.

Polo demais, funciona como un muro. Trátese da CRTVG, do consenso lingüístico, de Altri, da política industrial ou do que se queira, non dialoga nin negocia. É unha infatuación, derivada do monopolio de poder durante décadas, perigosa para os propios intereses. Pero, que sei eu? Doutores ten a Igrexa.

4. Ana Pontón: “Non hai nada máis revolucionario que chegar ao goberno”. 31% dos votos emitidos, 471.000 votos, 25 deputadas/os: a de febreiro foi a mellor campaña do BNG. Ana Pontón é a candidata non só, mesmo non tanto, do nacionalismo galego como do conxunto das esquerdas. Non sería posible sen un certo tipo de discurso. Digo máis: sen un certo estilo.

O BNG expresa, ou debería expresar, un proxecto alternativo de modernización do país. Ten dúas tarefas obvias por diante: chegar ao goberno e gobernar ben. Con obxectivos plausibles e definidos e con xente capaz. Obvio, pero non fácil. Só pode facelo se persevera. Nun certo estilo. E se incorpora rostros dos que niguén discute a competencia profesional e política. Así se trate de Salustiano Mato, de Teresa Táboas, ou de Enrique Saéz Ponte, antigo directivo do Banco Pastor. Ou outro tipo de perfís, de latitudes que contrarresten suspicacias. Ten que disolver as reticencias que aínda xera e crear confianza. Xa o dixo Marco Aurelio: “Ninguén che dixo que a batalla fose fácil”.

Non convén poñer unha doutrina en relación antagónica co espírito do tempo, nin facer abstracción da relación de forzas. O Papa Francisco non o fai, nin o fixo Xoán XXIII, que aggiornou a igrexa no Concilio Vaticano II. Pero Pío Nono fíxoo en 1864. No Syllabus Errorum, o documento no que enumeraba os erros aos que tiña que opoñerse a Igrexa, ditaminaba que de ningún xeito o pontífice romano “pode, nin debe, reconciliarse co progreso, o liberalismo e a civilización moderna, nin adaptarse a eles”. É evidente que nada sería máis contradictorio coa posibilidade de goberno e, por tanto, co cambio de rumbo de Galicia, que unha variante de pionono. Un defensor das esencias e inimigo do mundo moderno, instalado na comodidade doutrinal, non faría máis que frustrar, unha vez máis, a oportunidade.

Por outra banda, a Igrexa non é Deus."

( Antón Baamonde , eldiario.es, 08/12/24)

“La Parra”, una película dirigida y guionizada por el ferrolano Alberto Gracia... Unas “ruinas masculinas”, como las denomina el cineasta, también se relacionan con el propio escenario de la película. La motivación de ambientarse en Ferrol no solo se origina por ser su ciudad natal y el lugar que más conoce en el mundo, sino que también contradice otras perspectivas “que ven a Ferrol como un plató cinematográfico”... observa en la ciudad algunas condiciones pésimas. Por este motivo, “no quería romantizar la ruina, como han hecho otras producciones, que han blanqueado a Ferrol, sino más bien todo lo contrario”... Con esta meta, trata de representar el lugar protagonista de la forma más fiel posible... a través del escenario pretende mostrar una situación “que yo creo que es universalizable, no solo a Ferrol sino a todo el siglo XX o a la vieja europa”, de donde destaca ideas como el racionalismo ilustrado o el militarismo. Estos constituyen trazos definitorios de la ciudad, desde su misma concepción con forma de tableta de chocolate, que “más racional que eso no hay nada”, hasta las numerosas edificaciones castrenses abandonadas...

 "La cartelera de los Duplex cuenta entre su oferta con “La Parra”, una película dirigida y guionizada por el ferrolano Alberto Gracia, que tuvo su estreno mundial este año en el Festival de Róterdam y poco después consiguió el premio en la sección “Alquimias” de la Semana Internacional de Cine de Valladolid. El film se ambienta en su ciudad y esta es, sin lugar a dudas, tan protagonista como el propio personaje principal, con lo que aporta una potente dimensión social.

“Creo que son lo mismo, uno visto desde fuera y otro desde dentro; quería hacer que eso coincidiera”, indica Gracia sobre el papel fundamental que tienen el escenario y Damián, que es interpretado por Alfonso Míguez. La intención del creador tiene que ver con ese aspecto crítico de la realidad, del que se han servido numerosos cineastas en la historia, “sobre todo en los años 70, porque era cuando la Guerra Fría estaba terminando y la gente estaba empezando a preguntarse qué era, quién era y cuál era su autoridad”, continúa.

Como ejemplo ampliamente conocido, el director nombra la escena de “Taxi Driver”, escrita por Paul Schrader, en la que Travis Bickle, encarnado por Robert de Niro, se mira al espejo y pregunta si le está hablando a él. “Es un punto que hay que retomar”, valora, particularmente en un contexto social que caracteriza como “oscuro”, en el que muchas personas “sobre todo los hombres, que se sienten totalmente machacados por el avance del feminismo y porque no saben qué hacer en el mundo” no hacen más que acentuar el avance del fascismo en Europa, como ocurre con el taxista al que había dirigido Martin Scorsese.

Estas “ruinas masculinas”, como las denomina el cineasta, también se relacionan con el propio escenario de la película. La motivación de ambientarse en Ferrol no solo se origina por ser su ciudad natal y el lugar que más conoce en el mundo, sino que también contradice otras perspectivas “que ven a Ferrol como un plató cinematográfico”. A pesar de existir opiniones contrarias, y de pensar que “las cosas no son como las ves pero tampoco son como los demás dicen que son”, señala Alberto Gracia, este observa en la ciudad algunas condiciones pésimas. Por este motivo, “no quería romantizar la ruina, como han hecho otras producciones, que han blanqueado a Ferrol, sino más bien todo lo contrario”.

Con esta meta, trata de representar el lugar protagonista de la forma más fiel posible, siempre desde su punto de vista como artífice de la obra, aunque “respetando los hechos históricos y la objetividad de lo que hay, porque para eso está la cámara”. Volviendo al análisis de la sociedad, a través del escenario pretende mostrar una situación “que yo creo que es universalizable, no solo a Ferrol sino a todo el siglo XX o a la vieja europa”, de donde destaca ideas como el racionalismo ilustrado o el militarismo. Estos constituyen trazos definitorios de la ciudad, desde su misma concepción con forma de tableta de chocolate, que “más racional que eso no hay nada”, hasta las numerosas edificaciones castrenses abandonadas.

 El artífice

Alberto Gracia, que reside actualmente en Ferrol, es ante todo artista, ya que su trayectoria como cineasta no empezó hasta después de haber experimentado otros medios de expresión. Aunque algunos jóvenes tengan sus objetivos muy definidos, “porque han nacido en una cuna buena y se pueden permitir el derecho de desear sin tener que sobrevivir”, su caso es otro.

Por supuesto, había aspiraciones a seguir, aunque no con una estructura clara, por lo que en un inicio se guió por un criterio “muy pulsional”. En una primera etapa, comenzó a pintar, para después pasar a los volúmenes, terminando por crear “esculturas que se suicidaban, que se movían, con materiales pobres”, explicó. En este punto, empezó a grabar sus figuras, hasta llegar al mundo de la cinematografía, y al conocer a algunos profesionales del sector, llegó a ser consciente de que su deseo era hacer películas.

Al conversar sobre las sensaciones a las que se llega a través de este tipo de creaciones, Gracia pone el foco en la melancolía, una de las que más despiertan su interés por su potencialidad para “salvar” la turbia realidad, en la que incluso las masacres humanas continúan a la orden del día. “No tiene nada que ver con la nostalgia, sino que la melancolía es algo que nos permite pensar en utopías”, que paradójicamente, al tratar de avanzar en su dirección, son “posibles salidas a este follón que estamos montando, que parece que no va muy bien”, manifiesta. “Es un sentimiento muy cinematográfico y muy necesario a día de hoy, para no hundirnos en la mierda”, concluye.

Aunque se estrenó en 2024 , el proceso creativo de “La Parra” ya había concluido hace dos años, un tiempo suficiente para ir gestando nuevas ideas a las que dar forma a través de la cámara. “Los proyectos cambian mucho desde que empiezan”, advierte Alberto Gracia, tratando de no pillarse los dedos al comunicar en qué se encuentra trabajando actualmente. No obstante, existen algunas claves que asegura que permanecerán hasta el resultado final, con el que está realmente entusiasmado.

“Es una película sobre la dificultad de amar en tiempos en los que la subjetividades nuevas, de lo digital, no nos permiten ver lo que tenemos delante”, declara el cineasta, en referencia a lo que “basicamente son restos, basuras, que son nuestro verdadero futuro”. En este punto, termina aportando la que quizás sea la pista más categórica, que se tratará de una obra que focaliza en la industria textil. "              (Rita Tojeiro, DiariodeFerrol, 27/12/24)

Divide e ocultarás: ¿Cómo se fraccionan contratos na Xunta de Galicia?

 "A Xunta de Galicia ten varias frontes abertas desde o informe do Consello de Contas de Galicia relacionado co hospital Álvaro Cunqueiro. A partir de aí, as acusacións por presuntas irregularidades en contratacións contra o goberno autonómico do PP foron incrementándose. As forzas da oposición parlamentaria iniciaron unha batería de cuestionamentos á Xunta sobre o abuso da contratación menor, a “sospeitosa” adxudicación a determinadas empresas como o caso Eulen, onde a irmá de Alberto Núñez Feijóo, Micaela, é a directora para a sección Noroeste de Eulen. Así, o BNG solicitaba o pasado mes de setembro a comparecencia de Alfonso Rueda e o seu predecesor na Xunta, Núñez Feijóo, para explicaren as contratacións concedidas a esta empresa. Ningún dos dous responsables políticos aclararon nada e parece que as explicacións poden tardar. Aínda así, tanto BNG como PSdeG insisten na comparecencia tanto do presidente como do expresidente na comisión parlamentaria que arrinca o venres 4 de outubro.

FRACCIONAMENTO: É LEGAL?
O fraccionamento de contratos é algo que se pode realizar sempre e cando ese fraccionamento sexa factible e poida beneficiar a varias empresas. Pola contra, están as prestacións que non serían segmentables en principio e con todo, acaban realizándose adxudicacións discrecionais (a dedo). Isto tradúcese nunha falta de concorrencia competitiva entre diferentes empresas que podería levar a prezos máis baixos e que as adxudicatarias poidan facer máis investimentos.

O último informe do Consello de Contas de Galicia falaba de fraccionamentos en contratacións sen contraprestación por parte das empresas contratadas. Un dos entes “favorecidos” era o Consorcio Galego de Benestar e Igualdade “que adxudicaba contratos por períodos dun mes para a limpeza de escolas infantís, impedindo a concorrencia doutras empresas” di o deputado do BNG, Iago Tabarés.

Todas as entidades e consellerías realizan contratacións menores: as que non superan 15.000 euros para servizos e obras por debaixo dos 40.000 euros. Entes e consellerías realizan este tipo de contratacións, mesmo fraccionándoas, todo por axilizar puntos como a compra de material funxible, reparacións, etc. Porén, “a transparencia é nula, o Portal de Contratación non ofrece os mesmos datos que o de Transparencia e, por outra parte os contratos a dedo supoñen o 40% do total de contratacións autonómicas” di Patricia Iglesias, deputada do PSdeG.

Un gráfico mostra como o contrato menor xa era case o 35% da contratación por parte da Xunta. “Logo temos datos como un 10% de negociación sen publicidade e un 3% de procedementos de urxencia” apunta Tabarés.

POÑER COUTO
A situación é tan preocupante en toda a Unión Europea que se aprobaron as Directivas do Parlamento Europeo e do Consello da Unión Europea 2014/233/UE e 2014/24/UE. As mesmas foron trasladadas ao Estado español na Lei 9/2017, de 8 de novembro, de Contratos do Sector Público (LCSP). Por outra parte, a lexislación do Estado prohibe tanto favorecer intereses privados (contratacións a dedo ou discrecionais) así como “Non poderá fraccionarse un contrato coa finalidade de diminuír a contía do mesmo e eludir así os requisitos de publicidade ou os relativos ao procedemento de adxudicación que corresponda”, di o artigo 99.2 da dita lei.

O obxectivo de toda esta normativa era ir acurralando o uso e abuso da contratación menor e evitar a discrecionalidade. “O risco está cando se fraccionan grandes contratacións noutras máis pequenas para non ter que sacar unha licitación ou concurso” di Iglesias. A licitación necesita de mesas de contratación, procedementos regrados e publicar pregos, isto é, investir tempo e diñeiro, o fraccionamento aforra todo isto.

Volvendo ao caso da empresa de limpeza apuntada por Tabarés, no Portal Galego de Transparencia aparecen as contratacións do servizo de limpeza en varias escolas infantís. Ditas contratacións son por un período dun mes “cando a limpeza dun centro non se fai un mes por ano senón durante todo o ano”. A adxudicataria é a empresa multiservizos Eulen.

Dato rechamante é que dentro do Portal de Transparencia, a sección “Datos estatísticos sobre a porcentaxe en volume orzamentario de contratos adxudicados”, teña como último ano rexistrado o 2022. “Por outra parte, neste Portal da Xunta temos que baixar os pdf un a un cando, por exemplo, existen administracións locais con servizos telemáticos semellantes máis áxiles” di Iglesias.

A necesidade de parar a contratación discrecional levou á UE a aprobar unhas directivas que se adaptaron á lexislación española. O obxectivo era frear o abuso da discrecionalidade, porén, no caso galego esta práctica continúa sen ningún freo aínda que entes como o Consello de Contas de Galicia sinale irregularidades sobre estes usos. Tamén está a obsolescencia dos portais web que, ou están sen actualizar ou fan complicado o acceso aos datos de contratación."                   ( Moncho Mariño, Galicia Confidencial , 27/10/24)

Volve o espírito de Nunca Máis, o mesmo que enchía as rúas e prazas de toda Galicia reclamando dignidade e pedía que non se volveran repetir catástrofes medioambientais... milleiros de persoas (de 40.000 a 100.000) enchen varias veces o Obradoiro berrando "Altri non"... "A Xunta non está lexitimada para cambiar unilateralmente o modelo produtivo deste país e abandonar á súa sorte a miles de familias que viven do mar e do sector agrogandeiro e turístico"

 "Volveu o espíritu Nunca Máis, o mesmo que enchía as rúas e prazas de toda Galicia reclamando dignidade e pedía que non se volveran repetir catástrofes medioambientais. Máis de 20 anos depois, outra marea humana, milleiros de persoas --40.000 segundo a estimación da Policía Local e 100.000 segundo a organización-- volveron encher varias veces a compostelá praza do Obradoiro para "rexeitar radicalmente" o proxecto que Altri quere instalar en Palas de Rei. Un proxecto que plataformas veciñais e ambientais denuncian que é unha "bomba de reloxería" ambiental no medio de Galicia.

Baixo a lema 'A Xunta non pode calar todo un país. Altri Non', a manifestación partiu da Alameda compostelá ao redor das 12.00 horas, pero unha hora despois do inicio do percorrido, e cun Obradoiro cheo, aínda había grupos de manifestantes que seguían saíndo do céntrico parque da capital galega.

De igual forma, a cantidade de asistentes obrigou á organización a "baleirar e encher" varias veces o Obradoiro, así como a ler ata en dúas ocasións o manifesto. "É unha mobilización histórica á altura da que acolleu Compostela o 1 de decembro de 2002 polo Prestige", aseguraron os organizadores.

Cadaleitos, manifestantes vestidos de caveiras, páxaros, centos de pancartas e ata unha tea azul de 150 metros que simulaba o río Ulla, foron algúns dos protagonistas da xornada. 'A auga é nosa e non dá celulosa', 'Por unha terra viva, Altri Non', 'Altri retrocede o pobo non te quere' ou 'Galicia enteira rexeita esta pasteira' foron algúns das lemas que coreaban os manifestantes.

UN ANTES E UN DESPOIS

"As nosas fillas van herdar unha ría produtiva, unha terra fértil, aire limpo e auga limpa, non é negociable", aseverou a presidenta de Ulloa Viva, Marta Gontá, en declaracións aos medios antes de iniciar a marcha. Así mesmo, o presidente de PDRA, Xaquín Rubido, fixo fincapé en que esta manifestación "vai marcar un antes e un despois" e destacou que a sociedade está a ver como nace un movemento social "á altura do 'Nunca Máis'".

"Queremos saber se a Xunta vai seguir dicindo que estamos a enganar á poboación, que non temos os datos, que somos catro persoas, xa abonda de insultar á poboación galega. Por iso, convidámolos a que se reúnan connosco e que comparemos datos", esgrimiu Gontá. Neste sentido, Rubido incidiu en que a Xunta "non ten o consenso social para impulsar e impor a celulosa de Altri" e advertiu de que "impola é actuar contra o conxunto da sociedade galega".

"A Xunta non está lexitimada para cambiar unilateralmente o modelo produtivo deste país e abandonar á súa sorte a miles de familias que viven do mar e do sector agrogandeiro e turístico", esgrimiu.

"FAIXOS DE BILLETES PARA UNS POUCOS"

Nunha praza do Obradoiro repleta, a mariscadora de Carril, María Porto; a bateeira de Vilanova, Marta Juncal; a bibliotecaria de Antas, Teresa Batán e Ximena de Agolada, foron as encargadas de dar lectura ao manifesto nun escenario colocado debaixo do despacho da Xunta no Pazo de Raxoi. "Hai un ano recibiamos a noticia, Altri é unha sombra que sobrevoa a terra do medio, e que pretende botar raíces nas nosas comarcas como unha mala herba e chupar a nosa auga e verter a súa merda ao río e á atmosfera para sempre", aseveraron.

Así mesmo, subliñaron que "na Xunta estaban seguros de que tiñan todo ben atado e os faixos de diñeiro repartidos, neste conto os beneficiados son unha minoría de privilexiados". Tamén se referiron a as "máis de 23.000 alegacións ao proxecto" e ao informe do Consello da Cultura Galega (CCG) do pasado mes de setembro.

Ademais, alertaron de que "a contaminación de Altri no Ulla afecta á calidade da auga potable que beben 145.000 veciños" e advertiron de que esa contaminación en ríolle "chegaría en 24 horas á ría de Arousa". "Altri é un proxecto contrario á creación de emprego digno, á sustentabilidade económica e social porque atenta contra todos os sectores económicos e produtivos do mar e do agro que xeramos a riqueza social", reclamaron.

Neste contexto, alertaron de que o berro de 'Altri Non', será "cada vez máis forte" e aseguraron que a lexitimidade está "da parte do pobo". Tras a lectura do manifesto, o Coro Encaixe e as Músicas dá Ulloa ofreceron unha actuación musical na que tamén clamaron contra o proxecto.

"RUEDA ESCUCHA Á CIDADANÍA"

Con todo, foron varios os líderes políticos que se sumaron a esta manifestación, entre eles, o histórico líder nacionalista, Xosé Manuel Beiras; a portavoz nacional do BNG, Ana Pontón; a viceportavoz do Grupo Socialista, Lara Méndez;  o secretario xeral de Sumar Galicia, Paulo Carlos López e o deputado de Sumar pola Coruña, Manuel Lago."              (Galicia Confidencial , 15/12/24)

O Sergas é condenado por unha morte por infarto tras facer a triaxe unha administrativa que descartou urxencia

 "O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) vén de condenar o Sergas a indemnizar con 20.000 euros á parella dun home que faleceu dun infarto no centro de saúde de atención primaria de Lalín en setembro de 2019. A vítima, segundo consta na sentenza, acudira a urxencias do mesmo centro seis horas antes, pero "na triaxe, realizada por unha administrativa, non se lle comunicou á médica o motivo de demanda de atención inmediata", salienta o TSXG. Ante as súas dores abdominais, de testículos e náuseas, o home foi derivado a esperar a que houbese un oco entre os pacientes xa citados. Finalmente, o home decidiu non esperar, regresar á súa casa e acudir pola tarde, xa con cita, ao centro de saúde, onde faleceu.

Os maxistrados entenden que se produciu unha perda de oportunidade derivada "da falta de comunicación debida pola administrativa á facultativa dos síntomas que presentaba o doente para facer posible unha valoración médica dos mesmos que determinase o seu carácter ou non de urxentes aos efectos de prestar unha atención máis inmediata". O alto tribunal galego considera que "as oportunidades ou expectativas para o enfermo serían outras" se en lugar dunha administrativa fose un médico o que valorase a situación do paciente. Por iso, aplica, ante esa "incerteza", a doutrina da perda de oportunidade, "que implica a privación de expectativas ou incerteza no resultado de actuar de forma distinta a como realmente se fixo".

Os xuíces entenden probado que o afectado acudiu a urxencias do centro de saúde polos seus propios medios, sobre as 13:24 horas, e, tras ser remitido á sala de espera por estar a facultativa que o tería que asistir atendendo aos pacientes con cita programada, "cansado de esperar, reiterou a solicitude de atención urxente e, ao non ser inmediata, pediu  cita para esa mesma tarde, rexeitando a que se lle ofrecía ás 15 horas para coller a das 18:50". Cando xa non estaba no centro foi chamado, para ser atendido, ás 14:48 horas. 

Pola tarde, o paciente chegou directamente á sala de espera e agardou a que a súa médica de cabeceira o chamase á consulta. Foi entón, segundo consta na resolución do TSXG, cando se desmaiou inesperadamente no centro de saúde. A pesar de que recibiu asistencia nese momento e de que se mobilizou a un helicóptero do 061, morreu tras 45 minutos de infrutuosa reanimación.

Os maxistrados salientan que "si existiu unha actuación constitutiva dunha perda de oportunidade para o doente", á vez que destacan que "non pode obviarse que a falta de atención inmediata veu motivada polo feito de que a administrativa que o atende á chegada ao centro de saúde, segundo ela mesma indicou, non considerou de gravidade o estado do paciente, manifestando que, de feito, aínda que apuntou como urxente a asistencia, nin sequera comunicou á facultativa os síntomas que referira". Así, indican que, "quizais, aínda que ela non os valorou como graves, a médica podería consideralo doutro xeito (e máis atendendo aos antecedentes médicos do paciente)". A sentenza non é firme, pois contra ela cabe presentar recurso de casación ante o Tribunal Supremo."               (Praza Pública, 30/10/24)

Nuevo escándalo en Galicia con las adjudicaciones a dedo del PP: más de 800.000 euros a una empresa vinculada a altos cargos del partido

 "Al sobrecoste del hospital Álvaro Cunqueiro de Vigo y las adjudicaciones de la Xunta de Galicia a Eulen, la empresa que dirige en esa región la hermana del hoy líder del PP, Alberto Núñez Feijóo, se suma ahora un nuevo escándalo, el de 66 contratos a dedo por más de 800.000 euros, que, según denuncia el Bloque Nacionalista Galego, fueron a parar a una empresa vinculada a altos cargos del PP

El viceportavoz parlamentario de esta formación y miembro de la comisión de investigación de los contratos bajo sospecha del Ejecutivo autonómico, Luis Bará, ha sido el que ha alzado la voz sobre este nuevo caso de "trato de favor " y "nepotismo". En concreto Bará hace referencia a 87 contratos por valor de casi un millón de euros entre los años 2018 y 2023 a la empresa Dos Espacios Internet Consulting SL, en la que actualmente trabaja un hermano de la exdirectora de la Agencia de Turismo, Nava Castro, hoy alcaldesa de la localidad de Ponteareas. 

Estando ella al mando de este organismo, la empresa anteriormente citada se hizo con 66 adjudicaciones por un valor total de 816.000 euros, con una media por contrato de 12.300 euros. En estas contrataciones también tuvo "participación clave", denuncia el BNG, Emilio de la Iglesia, entonces gerente de la agencia y quien, posteriormente, fue compensado con el cargo de director general del Gabinete Técnico de la Presidencia.

 “Tanto el nombramiento de Nava Castro como el de Emilio de la Iglesia son responsabilidad directa de Rueda”, recalca el diputado nacionalista, que recuerda, además, que estos dos cargos son "personas de máxima confianza y forman parte del círculo de colaboradores más directos" del jefe del Ejecutivo gallego, que es presidente del consejo rector de la Agencia Gallega de Turismo. 

Bará ya ha anunciado que su partido pedirá la comparecencia en el Parlamento autonómico del actual director de la Agencia,  Xosé Merelles, así como del propio Emilio de la Iglesia para que den explicaciones por lo que consideran un ejemplo "especialmente escandaloso de cómo se drena una gran cantidad de recursos públicos a empresas amigas del PP que tienen acceso privilegiado a las contrataciones públicas". 

Desde la formación nacionalista apuntan algunos "datos sospechosos" como que todos los contratos de Turismo con Dos Espacios Internet Consulting SL tienen la duración de ejecución fijada en un mes y un importe por debajo de 18.000 euros, que es el máximo fijado para los contratos menores. 

 Asimismo en la lista de adjudicaciones, precisan desde el BNG,  queda claro que hay "una fragmentación de algunos contratos" que, tienendo el mismo objeto, pueden así ser considerados menores. De este modo "se puede escoger la empresa adjudicataria a dedo, sin tener que ir a un procedimiento abierto con otras empresas", advierten. Esto supone, subrayan, un claro perjuicio para el resto de pymes del país, que se quedan exluidas por "puro nepotismo". 

Adjudicaciones en fechas "muy llamativas"

A todo esto, hay que añadir otro aspecto que llama la atención, las fechas que figuran en la web de contratos menores de la Xunta. En Nochebuena de 2021 se registra una "actividad frenética" con esta empresa, con una adjudicación a dedo de 7 contratos por importe de 115.585,5 euros.

Lo mismo sucede un año después, en 2022, justo antes de Fin de Año. Entre el 29 y el 30 de diciembre Dos Espacios Internet Consulting SL recibe un total de 9 contratos a por una cantidad de 96.951 euros. 

Otro aspecto llamativo es que muchos de los importes son idénticos, hasta el último decimal, cuando el objeto de contrato es diametralmente distinto. El BNG pone el ejemplo de cuatro contratos, todos ellos consecutivos, de 17.545 euros cada uno, de otros cuatro, tres también consecutivos de 11 11.737, dos de 16.788,75  y otros dos de 17.968,50. "Distinto objeto de contrato, pero idéntico importe", incide Luis Bará.

 El diputado nacionalista insiste en que es "muy sospechoso" que el  30 de diciembre de 2022 se adjudique un contrato para actuaciones que, supuestamente, se hicieron a lo largo de ese año, adjudicaciones que tenían como fin la "coordinación, organización y reuniones del BIC Plan Nacional 2021". 

“Parece que, en la parte final del año, habiendo dinero para gastar, se busca a una empresa de confianza para adjudicar contratos que no sabemos si se llegaron a ejecutar realmente y entre los que, además, hay cantidad de duplicidades en el objeto de la adjudicación.,"Muchas veces es prácticamente idéntico, casos claros de fragmentación”, puntualiza. 

Pagos por eventos que nunca se celebraron 

Bará pone el foco también en que Nava Castro, ya en su cargo de alcaldesa de Ponteareas, ha contratado a esta misma empresa. "A finales de 2023 le pagó una factura de diez mil euros por unos trabajos de coordinación y organización de un evento que no se llegó a celebrar" lamenta. 

En la misma línea actuó su predecesora en el cargo. "Uno de los hermanos de la exdirectora de Turismo, Antonio Castro Domínguez, trabaja actualmente en Dos Espacios Internet Consultin SL y es propietario de una empresa que comparte sede en Madrid con esta misma compañía. "Está claro el vínculo, la relación y los intereses comunes que se dan, en este caso entre la familia Castro y esta empresa", indica.

El BNG solicitará toda la documentación

En base al artículo 9, el BNG ya ha avanzado que solicitará toda la documentación relacionada con los contratos de la Agencia de Turismo para que todos lo sgallegos sepan la verdad de los "chanchullos" de la Xunta. "Por mucho que lo inente, el PP no va a conseguir impedir que hagamos nuestro trabajo y destapemos las irregularidades de la tramitación de unos contratos que han beneficiado a empresas amigas", recalca. "Lo haremos dentro o fuera de la Comisión de Investigación, pues tenemos la sensación de que estamos solo en la superficie, en la punta del iceberg", zanja."                  (Teo Leres , El Plural, 16/11/24)

Pacientes oncológicos abandonados en Galicia mientras sigue llegando el maná de los contratos a la empresa de la hermana de Feijóo... El Estado de bienestar se va a pique en una comunidad autónoma donde hace tiempo gobierna el liberalismo más cruel, la privatización a calzón quitado y el enchufismo, que es tanto como hablar de caciquismo en pleno siglo XXI

 "Prosigue el escándalo de las adjudicaciones de contratos de la Xunta de Galicia a la empresa de la hermana de Alberto Núñez Feijóo. Lo último que se ha sabido es que la Xunta de Rueda adjudicó más de 17 millones de euros en dos años a la mercantil en la que trabaja la familiar del político conservador, según informaciones de Público. Desde que el actual presidente del PP ganó las elecciones autonómicas de 2009, la Administración gallega ha asignado a Eulen 54 millones, más del doble que a las otras dos compañías líderes del sector de la seguridad en España. Contundente dato.

La prensa opositora al régimen del PP sigue tirando del hilo, o sea del chorreo o maná de las adjudicaciones a Eulen, que en los últimos años han regado generosamente a la familia del presidente popular. Ahora que empieza a saberse que la mayoría de los contratos iban a parar a esta compañía –pese a que quizá no era la oferta más eficiente y barata para las arcas públicas, sino más bien al contrario, generalmente era la más cara–, se entiende por qué algunos servicios públicos gallegos están bajo mínimos, cuando no en la quiebra y sin inversión. ¿Ha habido despilfarro en la Xunta o cuando menos un manejo demasiado alegre de los fondos de los contribuyentes? Alguien debería abrir una auditoría para examinar cómo, cuándo y dónde se han adjudicado las contrataciones. Y sobre todo por qué no se siguieron determinados concursos públicos, si es cierto que se trocearon contratos para poder adjudicar a dedo, en definitiva, si se cumplió la ley.

Pero mientas se aclara todo eso, los servicios públicos que sostienen el Estado de bienestar siguen resintiéndose de la pésima gestión económica. Según publicó el Diario.es en marzo de 2024, “la Asociación de Pacientes y Usuarios del CHUS, el Complejo Hospitalario Universitario de Santiago de Compostela, ha denunciado ante la Valedora do Pobo el retraso en las revisiones a pacientes oncológicos que, en algún caso, alcanza ya los ocho meses”. Por lo visto, el hospital público de referencia en la capital gallega –dirigido por Eloína Núñez, prima de Alberto Núñez Feijóo– culpa de esta situación a un “reajuste del personal que está afectando temporalmente a su capacidad para realizar estas consultas”, siempre según el citado medio de comunicación.

“Acompañados por un grupo de quince pacientes de cáncer, los representantes de la entidad han presentado una queja colectiva por la suspensión sine die por parte de la gerencia y el Servicio de Oncología del CHUS de las consultas externas de control, seguimiento y evaluación” para estas personas, recogía el Diario.es. Previamente, durante el fin de semana, la Asociación distribuyó un vídeo con los testimonios de cuatro pacientes afectadas. Belén, operada en octubre de 2021 está pendiente de revisión desde noviembre, lo que le está provocando problemas de salud mental “porque estoy a tratamiento en psiquiatría”. “Me parece una vergüenza”, asegura mientras relata que sus reclamaciones encuentran siempre lo mismo, una “respuesta automática”. María esperaba su primera revisión el 15 de octubre, pero a día de hoy sigue sin tener “a la vista ningún tipo de cita”. “Me siento abandonada y quisiera saber lo que sucede para estar tanta gente en esta situación”. A Esther le tocaba en febrero, así que es quien menos lleva aguardando de las cuatro. “El personal del hospital está tan perdido como nosotros. Ante las reclamaciones y las preguntas que haces no saben qué contestar”. Asegura que le dejaron “ver” que “no soy una persona prioritaria, porque tengo la suerte de tener un cáncer bueno, si eso existe, así que tengo que esperar” ya que “no dan fechas aproximadas ni nada por el estilo”.

De modo que mientras Feijóo coloca a familiares en puestos de alta responsabilidad (incurriendo en un caso de nepotismo o clientelismo familiar), los servicios públicos gallegos, como el vital servicio de salud, siguen deteriorándose, cuando no hechos unos zorros. El Estado de bienestar se va a pique en una comunidad autónoma donde hace tiempo gobierna el liberalismo más cruel, la privatización a calzón quitado y el enchufismo, que es tanto como hablar de caciquismo en pleno siglo XXI."               (Marcos lópez, Diario16, 24/08/24)

O ensino público maniféstase en Compostela contra "os recortes e a propaganda" da Xunta

 "Profesorado, alumnado e asociacións de pais e nais marcharon este sábado polas rúas de Santiago de Compostela para denunciar a "propaganda e os recortes" da Xunta da Galiza nos centros educativos.

Convocada pola Plataforma Galega en Defensa do Ensino Público –composta por entidades de distinta natureza, como o BNG, Galiza Nova, Erguer, a CIG, Asociación Socio-Pedagóxica Galega a Confederación Anpas Galegas, entre outras–, a manifestación partiu da Alameda compostelá pasadas as 12.15 horas e transcorreu por distintas rúas da cidade nova antes de entrar no centro histórico e concluír na Praza de Praterías, onde as manifestantes deron lectura a un manifesto.

"O ensino non se vende"

Entre cánticos como 'A Xunta da Galiza recorta e privatiza', 'Román, atende, o ensino non se vende', 'Hai que apostar polas aulas do rural' ou 'A atención á diversidade debe ser unha prioridade', sindicatos, Anpas chegadas desde diferentes puntos do país e alumnado denunciaron "a propaganda e os recortes" que, ao seu xuízo, aplica o Goberno galego en materia educativa.

Antes de iniciar a protesta, en declaracións aos medios, o secretario nacional de CIG-Ensino, Suso Bermello, acusou a administración autonómica de "total inmobilismo nas condicións de traballo do profesorado", así como nas condicións de atención ao alumnado con necesidades educativas especiais.

Segundo Bermello, esta manifestación pretende, "traer á capital" moitos dos conflitos que foron agromando en centros educativos durante as últimas semanas, no inicio de curso "máis convulso dos últimos anos". 

Neste sentido, indicou que se produce "nun momento onde a propaganda do PP e da Xunta é máis intensa que nunca" e con declaracións "fóra de lugar" que dan a entender que "se está facendo un cambio transcendental cando", ao seu ver, permanece "nunhas posicións de total inmobilismo nas condicións de traballo do profesorado e nas condicións de atención ao alumnado con necesidades especiais".

O secretario nacional da CIG-Ensino tamén criticou o desenvolvemento do "mal chamado acordo" asinado por CCOO, UXT e Anpe coa Xunta, xa que, en opinión de Bermello "nin sequera nos apartados minimamente aceptábeis está a cumprirse". "Non estamos ante ningún cambio, senón ante unha situación que reproduce o que se fixo en anos anteriores", manifestou antes de censurar que os orzamentos para 2025 presentados polo Goberno galego "conxelan o número de profesorado"; o mesmo, dixo, "que hai catro anos".

Atención á diversidade

Por outra parte, Bermello puxo o foco na atención á diversidade, que "tenta taparse con parches", con programas "con fondos finalistas da Unión Europea" que "precarizan o profesorado, porque se contrata con menos recursos, a xornada partida, sen que se lles paguen os meses de verán" e, ademais, os docentes "están cinco ou seis horas á semana" e a Consellería "non pon nin un euro, xa que son fondos europeos".

Fronte a esa "realidade", a Plataforma Galega entende que "hai que dar unha resposta que debe saír do conflito puntual de cada centro". "Temos que romper coa tendencia a atomizar a resposta", subliñou o representante de CIG-Ensino antes de afirmar que a situación que atravesan "moitos centros" é "idéntica": "Recortes e menos profesorado, con peores condicións de traballo, cocientes que non se están cumprindo e atención á diversidade á que non se dá a resposta que merece".

"Pretendemos evidencialo para dicirlle ao conselleiro que é un mentireiro, que o que di é unha falsidade absoluta e que a educación pública merece algo máis que alguén á fronte que non se cansa de mentir", criticou.

As familias, "fartas"

Á manifestación achegáronse docentes, familias e alumnados procedentes de distintas localidades da Galiza que nos últimos meses veñen reclamando, desde os seus municipios e ás portas dos centros de ensino, profesorado suficiente que garanta unha atención educativa digna e de calidade para todas as estudantes, en igualdade de condicións. Comunidades educativas de Ames e Brión (na comarca de Compostela), Monterroso (A Ulloa), Carnota (Muros), A Mariña, A Coruña... exixiron solucións reais e non máis anunincos ou promesas que non resolven a escaseza de recursos.

A presidenta de Anpas Galegas, Isabel Calvete, demandou á Consellería que mostre "un pouco de compromiso coa educación pública". "As familias estamos fartas de ver como nos toman o pelo", lamentou para, a continuación, denunciar "recortes" que afectan "o alumnado máis sensíbel".

"Hai que ter en conta a opinión das familias, que a educación pública é para eles, para os nenos. Non imos deixar que sexa unha cuestión de diñeiro cando estamos a falar do futuro do noso país", reivindicou.

Manifesto

Ao concluír a marcha, na praza de Praterías, a Plataforma leu un manifesto por "unha educación pública galega con futuro, sen recortes nin propaganda". O texto critica a política educativa "abertamente continuista practicada polo PP nos últimos 15 anos", ademais de expor que os "recortes" se producen "en zonas rurais", polo que os dereitos do alumnado "veñen condicionados pola súa procedencia".

Ademais, reprocha o "forte e descontrolado incremento da oferta privada da FP" e a "falta dunha política de axudas e bolsas" para gastos de desprazamento ou residencia. Por estes e outros motivos, reclama "transparencia e eliminación da censura" por parte da Consellaría de Educación no traslado de información por parte dos centros á representación de calquera colectivo da comunidade educativa; e o "uso exclusivo dos fondos europeos para o que veñen destinados" e non para "contratar profesorado para postos ordinarios".

Sobre as ratios, demanda aplicar a redución que supón o alumnado con diversidade "con carácter inmediato e sen trampas", así como a aplicación das ratios nas aulas mixtas e a redución de horario lectivo."                (Nós Diario, 26/10/24)

O primeiro "aloxamento compartido" da Xunta estará nun terreo onde Feijóo cancelou 40 pisos para mocidade... O proxecto paralizado hai unha década prevía pisos de promoción pública de entre 40 e 50 metros en réxime de alugueiro por 110 euros ao mes sen opción de compra para mocidade con rendas baixas. Para cancelalo a Xunta e o goberno local do PP ofreceran todo tipo de argumentos: que era mellor trasladar a vivenda protexida ás aforas da cidade, que ese tipo de pisos nese lugar sairían máis caros ou mesmo que o proxecto "supoñía a construción de pequenos apartamentos, non de vivendas"... Máis dunha década despois, este martes os actuais conselleiros de Vivenda e Xuventude expoñeron argumentos opostos... "Temos esta parcela, ninguén entendería que a Administración teña esta parcela parada"... pero a parcela xa a tiña a Xunta, a mocidade sempre tivo necesidade de emancipación, o Goberno galego do PP sempre tivo dende 2009 maioría absoluta para crear aloxamentos compartidos (David Reinero)

 "En Santiago, nunha parcela que deixou libre a construción da biblioteca pública Ánxel Casal, na avenida de Xoán XXIII, o último Goberno de Manuel Fraga planificou a construción dun edificio de vivendas de promoción pública para alugueiro á mocidade. O seguinte goberno de coalición de PSdeG e BNG, con Teresa Táboas como conselleira de Vivenda (2005-2009), desenvolveu a idea e proxectou 40 pisos de entre 40 e 50 metros cadrados. 

Cando Alberto Núñez Feijóo chegou á presidencia da Xunta en 2009, o novo gabinete do PP apresurouse en presentar o proxecto como propio, substituíndo no valo que anunciaba a obra os logotipos do anterior Goberno polos do novo. Mesmo chegou a adxudicalo. Pero,en plena vaga de recortes deu en frealo e en 2014, co Concello de Santiago tamén gobernado polo PP, cancelouno por completo.

Agora, unha década máis tarde, o Goberno de Alfonso Rueda decidiu que xusto nesa parcela sexa onde se levante o primeiro aloxamento compartido para a mocidade que impulse a Xunta. "Vai ser unha iniciativa novidosa", salientaron este martes os conselleiros de Vivenda e Xuventude, María Martínez Allegue e José López Campos, que tentaron distanciarse do anterior proxecto tamén para a mocidade que podía estar en servizo desde hai máis dunha década.

O proxecto paralizado hai unha década prevía pisos de promoción pública de entre 40 e 50 metros en réxime de alugueiro por 110 euros ao mes sen opción de compra para mocidade con rendas baixas. Para cancelalo a Xunta e o goberno local do PP ofreceran todo tipo de argumentos: que era mellor trasladar a vivenda protexida ás aforas da cidade, que ese tipo de pisos nese lugar sairían máis caros ou mesmo que o proxecto "supoñía a construción de pequenos apartamentos, non de vivendas", como chegara a responder oficialmente ao Parlamento. Segundo esa última argumentación, os pisos para mozos e mozas dese tamaño "só dan resposta temporal á demanda de vivenda" e "implicaba excluír dos mesmos a todas as familias con fillos inscritas no Rexistro de Demandantes".

Máis dunha década despois, este martes os actuais conselleiros de Vivenda e Xuventude elixiron o interior da biblioteca Ánxel Casal para expoñer argumentos opostos. A carón do terreo en cuestión, Martínez Allegue e López Campos anunciaron con solemnidade, e como se alí non houbese previsto nada anteriormente, que nese lugar se erguerá "o primeiro" dos "aloxamentos compartidos" temporais que a Xunta quere impulsar para mozos e mozas menores de 36 anos.

Serán agora uns 70 aloxamentos dun mínimo de 30 metros cadrados, con espazos comúns, tamén en réxime de alugueiro por un máximo de 3 anos que se outorgarán en función da renda e outros criterios. Segundo o estipulado na lei de acompañamento dos Orzamentos para 2025, a estancia poderá prorrogarse ata sete anos en certos supostos e nestes espazos tamén poderán residir "unidades de convivencia" se cando menos un dos seus membros ten menos de 36 anos.

As razóns da mudanza década e media despois

E, por que agora a Xunta retoma a idea de Fraga e do bipartito de facer alí pisos de alugueiro para a mocidade? Responde dubitativa a conselleira de Vivenda: "Efectivamente había un proxecto para a construción de pisos, non desta modalidade de aloxamentos compartidos, e desbotouse naquel momento pola situación na que se estaba. Agora que temos esta parcela, que temos esa necesidade de emancipación e que temos esa posibilidade realizada agora [na lei de acompañamento dos Orzamentos] que permite estes aloxamentos compartidos con eses espazos comúns, é o que imos facer agora nesa parcela", di Allegue. 

Pero a parcela xa a tiña a Xunta, a mocidade sempre tivo necesidade de emancipación, o Goberno galego do PP sempre tivo dende 2009 maioría absoluta para mudar a lei e crear aloxamentos compartidos, e hai dez anos o argumento ofrecido para cancelar o anterior proxecto foi que un apartamento para mozos ou mozas non era unha vivenda. A resposta agora chega de xeito máis extenso do conselleiro de Cultura e Xuventude: "Agora mesmo temos unha política de vivenda bastante ben deseñada".

"Estamos poñendo en marcha distintas iniciativas en materia de vivenda en Compostela e noutras cidades que nos permiten pensar nesta terceira alternativa, unha vía intermedia entre a vivenda tradicional pública en venda e a vivenda en alugueiro. O que pretendemos con este modelo é facer vivendas con espazos comúns que nos permiten que onde antes se podían facer 40 hoxe case esteamos pensando facer o dobre de vivendas, o que nos permitiría en menos tempo poñer máis vivenda no parque de vivenda de Compostela. Creo que é unha decisión acertada", abondou o conselleiro.

López Campos mesmo asegurou que o anterior proxecto cancelado era "unha vivenda illada" pero que "agora é unha actuación máis global e máis integrada na cidade" que "tamén vén dar resposta a esa necesidade de autonomía que tamén ten a xente moza, que busca espazos máis versátiles con zonas comúns". Tras o acto publicitario dos conselleiros na biblioteca, fontes do Goberno galego restaron importancia á cancelación hai unha década da iniciativa de Fraga e o bipartito. "Aquilo era outro proxecto", din, mentres que agora "o importante é que se vai facer". 

"Temos esta parcela, ninguén entendería que a Administración teña esta parcela parada", engaden as mesmas fontes do Executivo, que a única resposta que dan a que esa parcela deixe de estar parada máis dunha década despois é que "é mérito de Rueda". En 2020 co actual presidente na vicepresidencia da Xunta e con competencias en materia de Turismo, a Xunta do PP acordara co consistorio compostelán, na altura encabezado polo socialista Sánchez Bugallo, converter a parcela en xardín "cara ao Xacobeo 2021" coa finalidade de "reducir o impacto visual" na contorna, moi transitada por peregrinos e turistas."         (David Reinero, Praza.Gal, 23/10/24)