"O primeiro alcalde galego no país helvético é cormelán. Alfonso Gómez Cruz foi investido este pasado mes de xuño nunha emotiva e moi galega investidura. Pero a pesar do seu papel non perdoa a visita á súa terra natal cada mes de agosto.
Infancia en Corme
Repasamos, en galego (curiosa a súa historia lingüística: “teño 3
linguas maternas, o galego, castelán e o francés”, explica), a súa
infancia. Naceu en Corme, pero ao ano de vida os pais marcharon para
Suiza, e tivo que quedar cos avós. Cando naceu á súa irmá, con 5 anos,
marchou para o país helvético coa familia. Aos 8-9 volveu a Corme, e
lembra con agarimo aqueles tempos cos amigos do pobo como o propio Suso
Lista, xogando na rúa, mesmo no campo que había camiño da Ghurita.
”Lembro detalles como a continua presenza da Garda Civil por Corme, pero sobre todo o feito de que vivíamos na rúa, este era o reino dos rapaces.
Lembro aquel pobo mariñeiro, onde todos eramos da mesma familia, todos
os anciáns eran tíos ou tías… esa proximidade quedoume marcada”,
debulla.
Aos 10 anos trasladou á Coruña, e pasou 3 anos no internado na
Academia Galicia, na Praza Maestro Mateo, pero volvendo cada verán a
pasalo á Costa. Do internado recorda un profesorado moi estrito, pero o
mellor era que eramos ceibados o sábado e pasábamos o día pola rúa, algo
que xa non se ve tanto hoxe. Riazor era noso, eran uns tempos, a pesar
de estar internado, de gran liberdade”. “Lembro ir ver o Deportivo a
Riazor, que nos colábamos para ver aquel “equipo ascensor”… Quedoume
marcado o Deportivo como un sinal de identidade, un sentimento como o do
Athlétic de Bilbao. E co paso dos anos poder fardar do Dépor por aí…
Iso si, a única vez que estiven a piques de tirar, fisicamente, a
televisión pola ventá foi co penalti de Djukic…” lembra aínda sufrindo
no peito.
O Corme de agora e o de antes
”Hai cousas positivas outras menos positivas. As menos positivas,
cóstame dicilo, pero hai que ter en conta os avances, é por exemplo que
antes as celebracións, as festas, eran máis de irmandade”, relata.
En materia de infraestrururas, valora que “o pobo carece a día de
hoxe de servizos de proximidade. Os Concellos deberían, máis que
investir en grandes infraestruturas… que tamén fan falta, pero áis en
postos de traballo de poximidade, que van traer outro tipo de empregos e
de xente. Un exemplo, hoxe se queres comprar calquera cousa temos que
ir á Ponte. Houbo 6 panaderías en Corme e hoxe temos un panadeiro”.
E sobre todo bota de menos ese Corme dos nenos, esa vivencia de rúa. ”É importante que a sociedade civil teña a posesión da rúa”.
E urbanísticamente?, preguntámoslle
Urbanísticamente, o desastre foi feito (di en relación, por exemplo ás vivendas erguidas hai 15 anos no Osmo).
Foi o desastre do cemento, das inversións, do diñeiro fácil… É
incrible, ías ao banco e tiñas préstamos para a casa, para o coche, para
as vacacións, para a tele… dicía meu pai, pero isto que é? Eu fixen
economía, pero non son un gran economista, pero todo o mundo sabe que non hai que endebedarse.
desastre é que o valor de patrimonio non se considerou de maneira colectiva.
Cando a propiedade privada prima sobre o valor colectivo como valor
patrimonial, chegan os problemas. "Por exemplo, no meu outro país está
habendo cambios, e neste momento queremos renovar o concello con medidas
medioambientais, pero non podemos antes de facer un debate sobre o
valor patrimonial. Iso require un cambio de mentalidade".
”O meu outro país”
Refírese a Suiza como “meu outro país”, e da súa outra cidade,
Xenebra, co respecto dunha sociedade avanzada, nun goberno formado polos
ecoloxistas (cun 20-21% de votos), Socialistas (outro 20-21%), e
extrema esquerda (un 7-8%). Son habituais os gobernos de coalición coma
este que forman 5 concelleiros que rotan no poder. Para ver a capacidade
de negociación entre os diferentes grupos políticos, é curioso o feito
de que dos 5 concelleiros, e apesar do pacto de esquerdas, 2 son
socialistas, 2 son ecoloxistas, e o quinto é da Democracia-Cristiana
(dereita).
Participación cidadá
Suiza é un dos mellores exemplos de participación cidadá. Por
exemplo, fanse cada ano uns 15-20 referendums entre federais, cantonais e
municipais, que se fan por correo ordinario, cunha porcentaxe de
participación medio o 35-40%. Son referendums vinculantes, ademais, pero
a súa execución depende de outros factores como os orzamentos, os
apoios…
”Pero o máis impotante é ter Consenso social, e nese sentido estas medidas axudan”, explica.
Ecoloxistas no poder
Explica o auxe dos ecoloxistas no país e a falta de avance por
exemplo en Galicia. Ӄ complicado, en Francia, por exemplo, non avanza,
tampouco. Nós estamos medrando moito nos últimos anos, aproveitando a
onda chegada dende Alemaña”.
Alí tamén se escoitan eses argumentos enquistados do “xa están os
ecologistas”… “É lóxico, porque somos os máis rupturistas coa sociedade,
mesmo máis que extrema esquerda. Ao fin e ao cabo, pero cremos que hai
que cambiar a forma de producir, hai que producir e consumir menos”.
Ten claro que “os que están queimando máis enerxía son os máis ricos.
E hai que dicilo. A min gústame sacar debates complexos… Por exemplo, o
tema da carne, eu propuxen que había que comer menos carne, e reducir
os produtos de carne en eventos municipais a un 10%, pero sobre todo hai
que comer só carne producida en Suiza. A dereita aproveitou, esqueceu o
da produción local e se puxo moi en contra. Ao final conseguimos facer
un comunicado común no que todos coincidimos en que a importación
agrícola ten que ter uns controis agrícolas como os que teñen os
produtores locais, que en principio tamén protestaron, pero non se
decataron que a produción local só cubre o 10% do consumo de carne do
país, o resto impórtase á Mercosur, a sudamérica. Por iso, o que facemos
será promover a nosa agricultura”, explica.
Disxuntiva eólica de Galicia
”A forma de produción máis importante é <strong>a economía de
enerxía: o non consumir</strong>. Esa é a primeira cousa que hai
que ter en conta. Logo non podemos impoñer eólicos sen levalo a debate.
Eu non estou en contra dos eólicos, pero hai que facer primeiro un
eólico local, hai que analizar os inconvintes, e os beneficios. Non se
pode pedir á poboación local que acollan os eólicos que non teñan
vantaxes ningunhas”. En calquera caso, “a min a verdade que non me
estorban os viraventos, pero hai que ter en conta o beneficio dos
pobos”, sinala.
Todo baixo o marco da baixada de produción, falando en clave de
decrecemento e do cambio dos “métodos carbónicos ou nucleares a
renovables”
Contaminación luminosa
Xa debullamos o impacto do Plan Lumiere
que están desenvolvendo na cidade de Xenebra que se analizou nas
Xornadas de Contaiminación Luminosa celebrada no MACCMO, e que nestes
anos afronta unha segunda máis máis enfocada á biodiversidade, tras
varios anos centrada no aforro enerxético. “Levamos moitos anos
decatándonos da importancia dos corredores medioambientais, polo que
facemos microbosques, quitando aparcamentos, que atravesan a cidade, que
ademais de eliminar calor gracias a cambiar o mineral por terra,
favorecen moito á diversidade”, explica. <br/>Todo o proxecto
baséase na redución do alumeado público, e en modificar a forma de
alumear, tendo en conta outros asuntos como a seguridade… bases que
poden servir para que os políticos da nosa comarca comecen a abrir o
debate sobre a necesidade de instalar novas farolas diante de cada casa.
Sobre a consecución do Selo como Destino Starlight da Costa da Morte,
valora como unha oportunidade, “Galicia se pode favorecer dun turismo
ecolóxico, e non hai máis que ver o auxe do Camiño dos Faros”, pero
tendo claro as prioridades. “Eu sempre dou exemplo de que antes, dende o
piso do meu avó, vía a Vía Láctea e hoxe mesmo non se ve”. ¡Critica que “hoxe o alumeado é moito máis potente, sobre todo nos portos, e iso é moi importante”.¡
Que pode facer un Concello na materia?
Pois hai moitas cousas pequenas como facer un alumeado nos paseos marítimos que só alumee para abaixo, ou só cando pase a xente.
Son investimentos importantes, é certo, e isto é un debate que vai
levar tempo”, sinala referíndose aos millóns de euros investidos nestes
anos por parte do Ministerio de Transición Ecolóxica no cambio de
luminarias, empregando millóns de euros no cambio de luminarias a
formato led, pero sen modificar a forma de alumear." (Qué pasa na costa, 04/09/23)